مقایسه سبک و اندیشه ملامتیه سحابی استرآبادی با اصول ملامتگری حافظ

کمال الدین سحابی استرآبادی شاعر قرن دهم است. وی از شاعران متقدم خویش بویژه حافظ پیروی کرده است. این شاعر عارف مسلک، از ریا و خود پرستی بیزاری می جسته، به گونه ای که نشانه هایی از ستیز را که طریقه اهل ملامت است را در دیوان غزلیتاش می توان مشاهده کرد. ملامتیه گروهی از صوفیان بودند که بر پرهیز از خودنمایی اصرار داشتند، با توجه به عقیده این گروه ، سالک باید به این آنچه مردم درباره وی می گویند، توجه نکند و تنها خدا را در نظر آورد و اخلاص در عمل داشته باشد. بنابراین اصلی ترین پرسشی که در اینچا مطرح می شود این است که سحابی استرآبادی که از تابعان و مقلدان حافظ بوده است آیا در مبارزه با ریا و ریاکاران و صفای باطن نیز از مشرب ملامتگری حافظ بهره برده است پژوهش حاضر علاوه بر تبیین ملامتی بودن سحابی با پیروی از اصول ملامتگری حافظ نشان می دهد که سحابی همچون حافظ برای مبارزه با ریا از ملامت و ملامتگران نمی هراسد و ملامت آنان را ابزاری در جهت دعوت مردم به سوی وارستگی و رهایی از نفس و در نهایت رسیدن به خداوند می دانست و در دیوان غزلیاتش در 150 مورد از مشرب و اصول ملامتگری حافظ تبعیت نموده و همچون حافظ از ملامت عوام و افراد دون پایان بیمی به خود راه نمی دهد.

کلیدواژه ها:

مالمتیه ، حافظ ، سحابی استر آبادی ، غزل