تحلیلی بر مبانی قرآنی حقوق بشر اسلامی در اندیشه امام علی (علیه السلام)

اندیشه حقوق بشر بر تصور ویژه ای از انسان و جامعه انسانی استوار است و از دیدگاه های خاصی نسبت به هستی، معرفت و حقوق مایه می گیرد. در کلام و اندیشه امام علی× ضمن بهره گیری از آموزه های قرآنی و ذیل بحث فلسفه حقوق بشر، مبانی حقوق بشر اسلامی ذکر گردیده و توجه بدان ها زمینه ای مطلوب برای ساختن جامعه قرآنی دانسته شده است. در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد تفسیری حدیثی، مهم ترین مبانی قرآنی حقوق بشر اسلامی در اندیشه آن حضرت مشخص می شود. از نتایج تحقیق می توان به مبانی انسان شناختی، هستی شناختی، حقوق شناختی و معرفت شناختی اشاره کرد. از دیدگاه امام علی× برای دست یابی به حیات معقول، التفات حقیقی و عملی به مبانی مذکور لازم و ضروری است و نیز قرآن برای انسان کرامت ذاتی قائل است و حق کرامت انسانی مبنای رسیدن به حیات معقول و توجه به تحقق مبانی فوق است و برای سامان بخشی به زندگی انسانی، بر حقوق طبیعی و انسانی وی تاکید می شود. سعی نگارنده در این مقاله آن است که با ذکر مبانی قرآنی حقوق بشر اسلامی، به تحلیل و بررسی آن ها در اندیشه و بینش امام علی× بپردازد و از اهمیت توجه بدان ها در رشد انسان و جامعه مطلوب انسانی با تاکید بر اندیشه های ایشان پرده بردارد.

کلیدواژه ها:

قرآن ، امام علی× ، انسان ، حقوق بشر اسلامی ، مبانی حقوق بشر ، حیات معقول.