مطالعه تطبیقی الگوی ثبت و رسیدگی به شبه حوادث ریلی در ایران و سایر کشورهای پیشرو

حمل ونقل ریلی از ایمن ترین روشهای جابجایی است اما خسارات بالای این نوع حوادث، علاوه بر زیانهای مالی، دیدگاه جامعه را نیز نسبت به حمل ونقل ریلی مخدوش مینماید. براساس هرم ایمنی هنریش در پس هر حادثه مهم، حدود 300 شبه حادثه وجود دارد که خسارات آنها محدود است. وجه تمایز میان شبه حوادث و حوادث تنها عامل شانس است، شانس اگرچه قابل کنترل نیست، اما میتوان با توجه به هشدارهای اولیه، اقدام به جلوگیری از بروز آن نمود. در صنعت ریلی ایران، تاکنون اقدامات ایمنی محدود به بررسی حوادث پیشین و شناسایی مقصرین بوده است که در نتیجه این رویکرد، شبه حوادث ریلی به درستی پوشش داده نشده است. شناسایی این علائم پیش از بروز حادثه علاوه بر بهبود پتانسیل ایمنی، موجبات شناسایی ریسکها پیش از حادثه را فراهم نموده و به تدوین رویکرد پیشگیرانه برنامه های ایمنی و ارتقای فرهنگ ایمنی کمک خواهد نمود. در این پژوهش، نویسندگان با مروری بر روش کنونی ثبت شبه حوادث سعی دارند تا به شناسایی موانع گزارش دهی پرداخته و با استفاده از منابع کتابخانه ای سایر کشورهای پیشرو و روشهای ثبت و گزارش دهی ایشان، الگویی جهت ثبت و رسیدگی به شبه حوادث ریلی پیشنهاد نمایند. در نتیجه این پژوهش، تعداد 16 مورد شبه حادثه کلی که در حال حاضر در سیستم سوانح راه آهن جمهوری اسلامی ایران ثبت میگردد، به 21 کلاس و بیش از 100 زیرکلاس تبدیل گردیده که علاوه بر شفاف سازی علت و عامل شبه حوادث، رسیدگی به شبه حوادث را نیز با جزئیات بهتری از سوی هر یک از ادارات مربوطه میسر مینماید.

کلیدواژه ها:

شبه حادثه ، حادثه ، شناسایی ریسک ، فرهنگ ایمنی ، رویکرد پیشگیرانه