جلوه های بدیع گویش نیشابوری در شعر شاعر خشتمال

گویش های مختلف عر زبان، سرشار از عناصر غنی و ارزشمند زبان هستند. این عناصر را عموما از زبان گفتاری عامه مردم و خصوصا سالمندان استخراج می کنند. آنچه باید به آن عنایت بیشتری کرد جست و جوی عناصر گویش ها در لا بلای متن های مکتوبی است که از سوی مردم عامی کوچه و بازار در اشکال گوناگون و متنوع نوشته و تولید می شود. در مقاله حاضر این موضوع، با جست و جوی عناصر گوی نیشابوری در لابلای ابیات یک شاعر موفق مکتب نرفته، به نام حیدر یغما، شاعر خشتمال نیشابوری، دنبال شده است؛ کارگری شاده و کم بضاعت در میان توده مردم، که سودای سرودن و اندیشیدن باعث ایجاد صدها غزل و هزاران بیت از سوی او شده است. این ابیات سرشارند از فضاها و تصوریهای زندگی عامه مردم در کوچه و خیابان و صحرا و کوه. از همین روست که در لابلای این تصاویر شاعرانه، جلوه های ناب و کاربردی گویش نیشابوری ظهور و بروز کرده است. برای انجام پژوهش حاضر، تک تک ابیات تمام دیوان حیدر یغما بررسی شده و با عنایت به نیشابوری بودن ویسنده و اشراف به این گویش، جلوه های گوناگون این گویش استخراج و در چند ساحت ارائه شده است. دستیابی به برخی ساختارهای خاص کلمات در این گویش، ضرب المثل ها و کنایات مختص آن، ترکیبات بدیع شاعرانه و تشبیهاتی که از رهگذر شرایط خاص منطقه ای و گویشی به این ابیات راه یافته، برخی از دستاوردهای این چژوهش است.

کلیدواژه ها:

گویش نیشابوری ، شاعر خشتمال ، دیوان شعر ، فرهنگ عامه