مطالعه نقوش ظروف سفالی دوره قاجاری و بازتاب زندگی اجتماعی و فرهنگی آن عصر

یکی ازمهمترین اهمیت های هنر سفالگری ویژگی های طرح و نقش آن ها می باشد.نقش مایه های سفالها از خلاقیت و نبوغ هنرمندان آن دوره حکایت می کند که با مهارت و هنرمندی خاص به اجرا درآمده است.هنرسفالگری دوره قاجار علیرغم تداوم سنتهای دوره قبل و همزمان با مدرنیته و تاثیرات غرب در هنر سفالگری،ظروف سفالی این دوره به لحاظ شیوه نقوش تزیینی دارای مشخصات خاص و منحصربه فردی می باشند و از آنجا که محصول و هر اثر هنری زاییده جامعه ای است که آن اثر را می طلبد،به لحاظ نقش مایه چالش قابل توجه ای در سطح جامعه عصرقاجار بشمار می رود.این تحقیق،ضمن بررسی ویژگیها و شرایط اجتماعی مردمان عصر قاجار،تاثیر این عوامل اجتماعی را در بازنمایی نقوش سفال های بر جای مانده را ردیابی می کند.نگارنده همچنین کوشیده تا روند جانشینی انواع نقوش بر ظروف سفالهای این دوره با دوره صفویه در عصرقاجار را تشریح کند.بنابراین مقاله حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش هاست که ویژگی ها و شرایط اجتماعی مردمان عصر قاجار کدام اند، و کدام یک از نقوش ظروف سفال ها این عصر متاثر از شرایط اجتماعی وقت بوده است.روش توصیفی _ تاریخی _ تحلیلی به کارگرفته شده درمقاله حاضر بر مبنای مطالعات کتابخانه ای است.افزون براین، تحلیل این آثار و بازتاب جامعه تولیدکننده آنها بر پایه نظریات جامعه شناختی صورت گرفته و مصداق آنها در دوره زمانی مورد بحث با ارائه مطالب و مستندات تاریخی این دوره ارائه گردیده است.ظروف سفالی مورد مطالعه، هم به لحاظ زیبایی و درخشش و هم از نظر تزیینی،رنگ و فرم تا حدود زیادی اصالت هنری ایران را تداوم بخشیده است.در نتیجه مشخص شد که این آثار بازتاب جامعه ای هستند که تحولاتی چون ارتباط با فرهنگ های مختلف و ورود مدرنیته و ظهور طبقات جدید و تجمل گرایی را در آن شاهد هستیم.

کلیدواژه ها:

دوره قاجار ، ، نقش مایه ، ظروف سفالی ، وضعیت اجتماعی.