کاربردهای نمادین شخصیت های عرفانی در سروده های حزین لاهیجی

آثار ادبی یکی از عرصه هایی است که شخصیت های فراوانی در آن ایفای نقش می کنند، بنابراین شناخت دقیقی از شخصیت های هر اثر ادبی می تواند مخاطب را در برقراری ارتباط با موضوع آن یاری کند. افزون بر این، پژوهش در سروده های کلاسیک فارسی، ضمن آشنایی با مضامین سروده های آنان، بسیاری از خلقیات و نحوه رفتار، کردار و نگرش شخصیت ها و اسطوره ها را نشان می دهد. شخصیت های عرفانی نمونه ای از ایندست است که کاربرد آنها در اشعار شاعران قدیمی و حتی معاصر، شکلی نمادین به خود گرفته است و شاعران آنها را در راستای بیان اندیشه ها و افکار خویش-عمدتا عرفانی و دینی- به کار گرفته اند. حزین لاهیجی از شاعران برجسته سبک هندی است که ضمن پرداختن به مضامین عاشقانه و رمانتیک، در سروده های وی نیز تمایلات عرفانی دیده می شود. وی تلاش کرده است از طریق شخصیت های عرفانی بخشی از اندیشه های عارفانه خویش را نشان دهد. از این رو پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی-تحلیلی بر آن است تا کارکردهای شخصیت های عرفانی را در دیوان شعری حزین لاهیجی بررسی کند. دستاورد پژوهش بیانگر آن است که شخصیت های عرفانی همچون پیر مغان، حضرت عیسی (ع)، سیمرغ، صوفی، زاهد، حضرت خضر، حلاج و . . . در شعر حزین لاهیجی نمود برجسته ای دارد و وی در آفرینش مضامین شعری از آنها بهره برده است. عشق و مراحل آن، نیاز به پیر و مرشد، فنای فی الله و . . . مولفه هایی است که از طریق این شخصیت های عرفانی دردیوان حزین لاهیجی مجالی برای ظهور پیدا کرده اند.

کلیدواژه ها:

شخصیت ، نماد ، عرفان ، سبک هندی ، حزین لاهیجی