بررسی عوامل وموانع موثر برمولفه های اجتماعی سلامت

هدف هدف ازاین مطالعه بررسی عوامل وموانع موثر برمولفه های اجتماعی سلامت وارائه رهکاری جهت کاهش اثر موانع موثر برمولفه های اجتماعیسلامت می باشد.روش کار این مطالعه به روش مروری و استفاده از کتب ، بررسی متون و برنامه های رایانه ای انجام گردیده که در آن به بررسی عوامل وموانع موثر برمولفههای اجتماعی سلامت پرداخته می شود.یافته ها بسیاری از افراد گمان می کنند که آنچه سلامت آن ها را تامین می کند صرفا رعایت نکات بهداشتی و بهره مندی از تغذیه غنی و سرشار ازمواد مورد نیاز بدن است.درحالی که عوامل وراثتی ،محیطی واجتماعی نیز میتواند موثر باشد . پژوهش های سازمان بهداشت جهانی نشان میدهد که سبک و شیوه زندگی مردم در دنیا در حال تغییر است و چگونه این تغییرات بر سلامت افراد، خانوادهها، جوامع و ملتها اثر میگذارد و گزینه های غیربهداشتی درباره شیوه زندگی، خطری است که همه کشورها چه صنعتی یا غیرصنعتی، با آن روبهرو هستند و همه بایدبا آنها مقابله کنیم.گزینه هاو ملاحظات اجتماعی و اقتصادی تا حد زیادی بر سلامت فردی نیز تاثیرگذارند همچنین استفاده از رژیم هایکمتر مغذی ممکن است ناشی از وضعیت درآمد نامناسب یا شبکه های ناکافی توزیع و در نتیجه عدم دسترسی مناسب باشد . دسترسینامناسب به امکانات فراغتی و یا فرهنگ نادرست حاکم بر اوقات فراغت ممکن است موجب فقدان یا کمبود فعالیت های فیزیکی و به تبعآن اختلال در سیستم سلامت فرد شود.بیکاری وشرایط نامناسب شغلی ، عدم امنیت شغلی و استرس درهنگام کار می تواند موجبات اختلالدر سلامت فردوخانواده او را فراهم آورد. افرادی که در طبقات پایین اجتماعی قرار گرفته اند حداقل دو برابر افرادی که در طبقات بالاترهستند دچار بیماری جدی و مرگ زودرس می شوند، علل مادی و روانی اجتماعی از قبیل سرمایه کم خانواده ، تحصیلات پایین ، شغلنامطمئن ، زندگی در خانه های نامناسب در ایجاد این تفاوت ها سهم دارند که در نهایت اثرات آن ها منجر به بروز بیماری ها و یا مرگزودرس می گردند . از سویی دیگر یک شروع خوب در زندگی یعنی رشدمطلوب جنینی و حمایت درست و متناسب مادر از کودک برای یکعمر باقی خواهد ماند. رژیم غذای نامناسب بیماری های ناشی از سوء تغذیه را به همراه دارد و این بیماری های در بروز بیماری های قلبی – عروقی ، دیابت ، سرطان ، بیماری های چشمی ، چاقی و مراقبت های دندان نقش دارد . از سویی دیگر تغییر در سبک زندگی ، تحول درسیستم تغذیه ای را نیز به همراه داشته است که چاقی به عنوان بیماری شایع در اثر تحولات تغذیه ای مورد مشاهده در سطح جهانی است.از عوامل دیگر در ارتقای سلامت ، حمل و نقل و ترافیک است ماشینی شدن زندگی باعث کم تحرکی در امور شغلی گردیده و چاقی راافزایش اپیدمیک داده است . سیاست های حمل و نقل می توانند نقش کلیدی در مبارزه با سبک زندگی بی تحرک داشته باشد . گسترشفرهنگ پیاده روی و استفاده از دوچرخه به عنوان وسیله نقلیه سالم ، ورزشی است که احساس سلامتی به فرد داده و از سویی دیگر کاهشآلودگی های هوا را نیز در پی خواهد داشت . براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، ده عامل خطری که سلامت جهان را تهدید می کنند،به ترتیب اولویت در ایجاد بیماری، ناتوانی و مرگ و میر عبارتاند از کموزنی - روابط جنسی غیر ایمن -پرفشاری خون -مصرف دخانیات -آب آشامیدنی ناسالم - فاضلاب - بهداشت فردی نامناسب - کمبود آهن - دود ناشی از سوختهای جامد در محیط بسته - کلسترول بالا وچاقی همچنین مطالعات مختلف نشان داده که عوامل روانی اجتماعی، به ویژه رفتار، میتوانند به مقدار زیادی در پیشبرد یا به مخاطرهانداختن سلامتی سهیم باشند . بنابراین واضح است که هم دسترسی به مراقبت های سلامتی و بهداشتی، و هم توجه به آگاهی ها و پندهایآن تحت تاثیر رفتار هستند.نتیجه گیری برای دستیابی به عدالت در سلامت و افزایش بیشتر شاخص های سلامت باید رویکرد بیماری محور در سلامت ، به رویکرد سلامت نگرتغییر یابد تا سایر عوامل نیز مورد توجه واقع شوند . عوامل تعیین کننده غیر بهداشتی در سلامت همچون وراثت ، شیوه و سبک زندگی ،محیط زیست ، وضعیت اقتصادی -اجتماعی و میزان درآمد ، تحصیلات ، شغل ، تغذیه و طبقه اجتماعی از عواملی است که در سلامت انساننقش بسزایی. یک شیوه زندگی که به ارتقای سلامت منجر میشود، مبتنی بر الگوهای رفتاری قابل شناخت بوده که این الگوها از تاثیرمتقابل بین ویژگی های شخصیتی یک فرد با مداخلات اجتماعی و شرایط اجتماعی اقتصادی زندگی حاصل میشود .برای رسیدن به شیوه ایاز زندگی است که به سلامت و ارتقای سلامت در افراد منجر میشود ، نکات یازدهگانه زیر باید مورد توجه قرار گیرد فعالیت منظم فیزیکی- تغذیه خوب -مدیریت استرسهای زندگی - پرهیز از عادات بد و مخرب - فعالیت جنسی ایمن - تقویت عادات مفید ایمنی - آشنایی باکمک های اولیه - تقویت و ارتقای عادات مفید سلامتی - برخورداری از خدمات بهداشتی درمانی مناسب - مصرفکننده آگاه بودن - حافظمحیط زیست بودن . آن چه در این میان اهمیت بیشتری دارد ، سلامت معنوی بوده که در نگاه جهانی مورد غفلت قرار گرفته است.آموزه ها و تعالیم دینی به ویژه دین مبین اسلام ، دستورات انبیای الهی بهترین و جامع ترین دستورات برای زندگی سالم فردی و اجتماعیاست و آموزه های دینی هدایتگر افراد و جامعه به سوی کمال مادی و معنوی خواهد بود. مطلب مهم دیگر ارتقای سلامتی و بهداشت،آموزش سلامتی و بهداشت و ارتقای شیوههای زندگی سالم است همچنین باید نظام راهبری و مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی دولت باجلب مشارکت مردم و بسیج عمومی به سمتی معطوف شود که علاوه بر کاهش بیماریهای ارثی و ژنتیکی و حذف عوامل محیطی مخرب،عوامل اجتماعی موثر بر وضعیت بهداشت و سلامت جامعه، شناسایی و با تغییر الگوی رفتاری جامعه و بهبود فرهنگ بهداشت مردم وفرهنگ سازی و نیز ارتقای دانش و آگاهی های عمومی، در راه نیل به جامعه ای سالم قدم برداشته شود .به عبارت دیگر و خلاصه آنکهداشتن جامعه ای سالم و بهداشتی، نه تنها باید به یک خواست و مطالبه عمومی تبدیل شود، بلکه باید به یک اراده و همت ملی منتهی شدهو مردم بیش و پیش از آنکه دیگران را مسئول سلامت جامعه بدانند، خود را مکلف به حفظ و ارتقای سلامت جامعه ببینند. پرداختن بهخطرات سلامت و حذف آنها کلیدی ترین، مناسب ترین، ارزان ترین و دست یافتنی ترین راه برای ارتقای سلامت افراد و جامعه است .در اینمیان شیوه زندگی سلامتمدار، نقش ویژه ای را ایفا می کند.

کلیدواژه ها:

سلامت ، مولفه های اجتماعی ، ارتقای سلامت ، شیوه زندگی ، عدالت ، رفتار