شناسایی علل وقوع صید غیرقانونی ماهیان تجاری در بخش جنوبی دریای خزر با استفاده از مدل لاجیت

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: اولین همایش ملی فرصت ها و چالش های پیش روی دریای خزر (با تکیه بر رژیم حقوقی، سیاسی و امنیتی، شیلات و محیط زیست، اقتصادی)
  • کد COI اختصاصی: OCCS01_064
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 470
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدمصطفی عقیلی نژاد

سعید گرگین

علی جلالی

چکیده

امروزه نه تنها الگوی بهره برداری قانونی از منابع طبیعی با چالش های جدی مواجه است، بلکه بهره برداری بیش از حد و غیرقانونی نیز تهدیدی بسیار جدی در حفاظت و نگهداری دراز مدت از ذخایر بسیاری از گونه هاست. ماهیان خاویاری دریای خزر از جمله گونه هایی هستند که ذخایر آن ها به شدت تحت تاثیر فعالیت های صید غیرقانونی قرار دارد. لذا شدت وقوع صید غیرقانونی و متعاقب آن تهدید امنیت دراز مدت منابع دریایی لزوم انجام بررسی های دقیق در خصوص یافتن علل اصلی ارتکاب صید غیرقانونی توسط صیادان را اجتناب ناپذیر کرده است. مقاله حاضر با هدف شناسایی عوامل دخیل در وقوع صید غیرقانونی ماهیان خاویاری در استان گیلان انجام گردید. پژوهش حاضر در دسته مطالعات توصیفی-تحلیلی و اکتشافی قرار دارد که با روش پیمایش میدانی و به کمک ابزار پرسشنامه و مراجعه حضوری پرسشگر به افراد نمونه صورت گرفته است. در ابتدا برای تعیین روایی پرسشنامه ها از چند تن از کارشناسان صاحب نظر نظرخواهی به عمل آمد که پس از اعمال دیدگاه های آنها، پرسشنامه تایید شد. برای تعیین پایایی نیز از روش آلفای کرونباخ استفاده شد.حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برآورد شد و سپس اطلاعات مورد نیاز با تکمیل تعداد 203 پرسشنامه، طراحی شده بر اساس طیف لیکرت، جمع آوری شد. بدین منظور، پرسشنامه ها در بین صیادان قانونی و غیرقانونی توزیع و به سوالات مرتبط با علل اجتماعی، اقتصادی، صیادی و حفاظت شیلاتی پاسخ داده شد. تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه با استفاده از مدل لاجیت انجام شد و نتایج این مطالعه نشان داد که ارتباط معنی داری بین وقوع صیدغیرقانونی با متغیرهای مستقل وجود دارد. از میان علل اجتماعی و اقتصادی، ارتباط معنی داری بین میزان مطالعه، میزان درآمد و رضایت از درآمد با احتمال انجام صید غیرقانونی وجود داشت به طوری که افرادی که از سطح درآمد کمتری برخوردار بوده، رضایت شغلی و درآمدی نداشته و تحصیلات و مطالعه کمتری داشتند احتمال اقدام به صید غیرقانونی در بین آنها بیشتر بود. همچنین، با بررسی عوامل صیادی و حفاظتی، مدل لاجیت پیش بینی نمود صیادانی که گواهینمامه قایقرانی نداشته، ارزش کمتری برای حفاظت از آبزیان قائل بوده، از دام گوشگیر استخوانی استفاده کرده و در عمق بیشتر اقدام به دام گذاری نموده و عمدتا در شب به فعالیت صید مشغول بودند با احتمال بیشتری مرتکب انجام صید غیرقانونی شدند. در مجموع، این مطالعه با استفاده از روش تحلیلی پرسشنامه ای برای اولین بار به بررسی چالش های موجود در بین حجم وسیعی از جوامع صیادی در استان گیلان پرداخت و نشان داد که احتمال وقوع صید غیرقانونی ارتباط نزدیکی بویژه با عوامل اجتماعی و اقتصادی دارد.

کلیدواژه ها

صید غیرقانونی، پرسشنامه لیکرت، مدل لاجیت، ماهیان خاویاری، مدیریت شیلات

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.