مدلسازی مطلوبیت زیستگاه گونه سیاه خروس (Tetrao mlokosiewiczi) در ذخیرگاه بیوسفری ارسباران به روش حداکثر آنتروپی

در حال حاضر گونه سیاه خروس (Tetrao mlokosiewiczi) به عنوان یک گونه در معرض خطر انقراض در ایران و یک گونهنزدیک به تهدید در مقیاس جهانی شناخته میشود. بنابراین حفاظت از این گونه بسیار ضروری است. برای اجرای برنامه حفاظتی آگاهانهلازم است ضمن کاهش عوامل تهدید کننده گونه، خصوصیات زیستگاهی و زیستگاه های مطلوب این گونه نیز تعیین شوند. مطالعه حاضر باهدف تعیین متغیرهای موثر بر حضور گونه و مطلوبیت زیستگاه آن به اجرا در آمده است. در خلال سالهای 1397 و 1398 تنها زیستگاهگونه سیاه خروس در ایران، یعنی ذخیرهگاه زیستسپهری ارسباران در چهار فصل مورد پیمایش قرار گرفته و 69 نقطه حضور برای اینگونه به ثبت رسید. برای تعیین متغیرهای زیستگاهی کلیدی و تعیین زیستگاه های مطلوب این گونه در منطقه مطالعاتی از روشمدلسازی مطلوبیت زیستگاه مبتنی بر نظریه ی بی نظمی بیشینه در محیط نرم افزاری MaxEnt استفاده شد. لایه های اطلاعاتی مورد استفاده برای مدلسازی مطلوبیت زیستگاه گونه سیاه خروس شامل متغیرهای: میانگین دمای سالانه، بارش سالانه، DEM، فاصله از مناطق سکونتگاهی انسانی، فاصله از جاده، فاصله از رودخانه، کاربری اراضی، شیب، و جهت شیب بودند. بر اساس نتایج به دست آمدهمتغیر زیستگاهی DEM و پس از آن به ترتیب متغیرهای کاربری اراضی، شیب، جهت شیب و فاصله از مناطق سکونتگاهی انسان مهمترین متغیرهای زیستگاهی تاثیرگذار بر مطلوبیت زیستگاه این گونه بودند. نتایج نشان دادند که گونه سیاه خروس عمدتا در دامنهارتفاعی بین 1500 تا 2500 متر، در مناطق پوشیده شده از جنگل های متراکم تا نیمه متراکم و مرتعی درجه یک و در شیب های شمالی وشمال غربی با شیب نسبتا ملایم بین 10 تا 12 درصد مشاهده میشود و بهترین فاصله از مناطق سکونتگاهی انسانی برای این گونه فاصله2500 متری است. در کل نتایج حاکی از تخصص گرا بودن گونه سیاه خروس بوده و به همین دلیل می تواند بسیار آسیب پذیر بوده ونیازمند توجه خاص برای حفظ زیستگاه های این گونه است.

کلیدواژه ها:

گونه سیاه خروس ، ذخیرهگاه زیست سپهری ارسباران ، مدلسازی مطلوبیت زیستگاه ، حداکثر بی نظمی