رقابت پذیری پرتقال ایران در بازارهای جهانی

در پژوهش حاضر، مزیت نسبی و رقابت پذیری صادرات پرتقال ایران و کشورهای رقیب با استفاده از آمار و اطلاعات سریزمانی از سامانه خواروبار جهانی (FAO) مورد بررسی قرارگرفته است. بدین منظور، مزیت صادراتی پرتقال با استفاده ازرهیافت شاخص های مزیت نسبی آشکار شده (RCA)، شاخص مزیت نسبی آشکار شده متقارن (SRCA) و در وضعیتمرجع قرار دادن سبد صادرات محصولات کشاورزی بررسی و مقایسه شدند. شرط هیلمن در محاسبه مزیت نسبی درهمه ساله ای مورد بررسی برای کشور ایران و سایر کشورها برقرار بوده است. نتایج نشان داد که در دوره 2013-1991در صادرات پرتقال، کشور ایران دارای مزیت نسبی است و هم بر اساس شاخص (RCA) و هم بر اساس شاخص(SRCA)، در بین 15 کشور بزرگ صادرکننده پرتقال، رتبه ی ششم را دارا است. این در حالی است که سهم ایران ازصادرات جهانی فقط 0.03 درصد و معادل 1/3 میلیون دلار و در رده پنجاهم است. دلیل مهم مزیت نسبی صادراتی ایران در بازار جهانی پرتقال به تنوع و فراوانی سبد صادرات محصولات کشاورزی است؛ با توجه به آمار و اطلاعات منتشره ازسوی وزارت جهاد کشاورزی، ایران در تولید پرتقال در بیشتر سال ها خودکفا بوده و مازاد بر مصرف داخلی تولید دارد. درصورت مدیریت و برنامه ریزی اصولی، میتوان ضمن تنظیم بازار داخلی و مدیریت مصرف، کاهش ضایعات از طریق احداثو تجهیز کارخانه های صنایع تبدیلی و تکمیلی و بهبود ساختار و بسترهای مناسب صادراتی، ایران با داشتن مزیت نسبیصادراتی می تواند همواره در بازار جهانی صادرات، حضور موفق و باثبات داشته باشد. از طرفی به دلیل وجود بازار خوبصادرات پرتقال درهمسایگان شمالی ، جنوبی (کشورهای حاشیه خلیج فارس) و غربی کشور، ایران ازنظر کمتر بودنمسافت و به تبع آن کاهش هزینه های حمل ونقل، از مزیت جغرافیایی و اقتصادی نسبت به سایر صادرکنندگان بزرگپرتقال نظیر کشورهای اسپانیا، امریکا، آفریقای جنوبی ، مصر، یونان و غیره برخوردار است.

کلیدواژه ها:

مزیت نسبی ، مزیت نسبی آشکار شده ، رقابت پذیری ، صادرات پرتقال