تدوین برنامه آموزش گروهی مدیریت خشم و تاثیر آن بر پرخاشگری و هراس اجتماعی نوجوانان (مطالعه موردی مراکز شبانه روزی بهزیستی استان تهران)

ابراز نامناسب خشم که اغلب به پرخاشگری منجر میشود، میتواند مشکلات متعددی در ارتباط های انسانی ایجاد کند. به همین دلیل،خشم و پرخاشگری مرتبط با آن، میتواند هزینه های سنگینی را بر افراد و جامعه تحمیل کند و نگرانی هایی را درزمینه فراهم سازی امکانات حمایتی و درمانی برای مراجعانی که با مشکل مزمن کنترل خشم روبرو هستند، موجب شود. پژوهش حاضر با هدف تدوین برنامه آموزش گروهی مدیریت خشم و تاثیر آن بر پرخاشگری و هراس اجتماعی نوجوانان مراکز شبانه روزی بهزیستی استان تهران طراحی و انجام شد. این مطالعه از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ روش پژوهش از نوع ترکیبی است. جامعه پژوهش را تمامی نوجوانان پسر مراکز شبانه روزی جنوب شرق استان تهران در نیمه اول سال 1395 تشکیل میدادند. این پژوهش در دو مرحله انجام شد. در مرحله کیفی، پژوهشگر 12 نفر از نوجوانان پسر مراکز شبانه روزی سازمان بهزیستی جنوب شرق استان تهران را به شیوه در دسترس انتخاب کرد و مصاحبه های نیمه ساختار یافته با آنها انجام داد. سپس نتایج حاصل شده از این مصاحبه ها با منابع و متون موجود ترکیب گردید و بدین ترتیب برنامه مدیریت خشم تدوین شد. در مرحله آزمایش، از میان 60 نوجوان واجد شرایط شرکت در مطالعه، 30 نوجوان که دارای کمترین نمرات اکتسابی در پرسشنامه های پژوهش بودند، انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های 15 نفره آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ارزیابی آزمودنی ها در مراحل پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از پرسشنامه پرخاشگری باس و پری (1992) و سیاه ه هراس اجتماعی کانور و همکاران (2000) صورت گرفت. سپس نوجوانان گروه آزمایش در 8 جلسه یک و نیم ساعته به شیوه گروهی و هفتگی برنامه مدیریت خشم را دریافت نمودند، اما شرکت کنندگان گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. داده ها توسط آزمون تحلیل کووریانس تک متغیره در نرم افزار SPPS 20 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد، بین پرخاشگری و هراس اجتماعی نوجوانان گروه آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون تفاوت معنی داری وجود دارد. به عبارت دیگر مداخله مدیریت خشم میزان پرخاشگری و هراس اجتماعی را در نوجوانان گروه آزمایش به طور معناداری کاهش داده است .(P > 0/01) این نتایج از کارایی فزاینده مداخله مدیریت خشم تدوین شده متناسب با بافت فرهنگی در جهت کاهش پرخاشگری و هراس اجتماعی نوجوانان حمایت میکند.

کلیدواژه ها:

مدیریت خشم ، هراس اجتماعی ، پرخاشگری ، نوجوانان