شناختی بر ساختار و هویت معماری شهرسازی ایرانی – اسلامی

شهرسازی مدرن در ایران چیزی جز انعکاس تحولات غرب در پی انقلاب صنعتی نیست. تاثیر انقلاب صنعتی به عنوان موجی فراگیر در حالی به ایران رسید که زمینه لازم جهت تطبیق با ویژگیهای سرزمینی و خصوصیات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور فراهم نشده بود. الگوی شهرسازی اسلامی – ایرانی بعد از ظهور دین مبین اسلام و تبیعت آن از مدل و شکل اسلامی، توسعه شهرسازی اسلامی در قلمروی وسیع موجب شد که این الگو در پهنه ای گسترده مورد توجه قرار گیرد. این الگو به عنوان الگویی غنی از شهرسازی، با برخورداری از بنیان های فکری و فرهنگی ایرانی و اسلامی، امروزه با تاکید بر اصول دین مبین اسلام ازنظر مفهومی و تاکید بر ارزش های پایدار عرفان ایرانی ازنظر معنایی درصدد ساماندهی و بازآفرینی فضاهای شهری است. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر شناختی بر ساختار و هویت معماری شهرسازی ایرانی – اسلامی با روش توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد اسلام ارزش های تعالی جویانه ای را در زمینه شهر و محیط زندگی انسانی مطرح کرده که امروزه با ظهور فرهنگ جدید و غفلت از ابعاد معنوی انسان مورد بی مهری قرار گرفته است. برای احیاء این ارزش ها در شهرسازی معاصر لازم است این ارز ش ها از حالت عام و کلی به صورت مساله تخصصی تبدیل شوند. که معماران و شهرسازان ما با شناخت کافی از حکمت نظری و عملی اسلام در حوزه برنامه ریزی و طراحی محیط اقدام نمایند. بدیهی است که سایر ارکان شهر یعنی قوانین، مدیران و شهروندان نیز می بایست از مبانی اسلامی تبعیت نمایند.

کلیدواژه ها:

الگوی اسلامی – ایرانی ، معماری ، هویت معماری ، شهرسازی ایرانی – اسلامی