مدلسازی سنجش اثرگذاری قابلیت پیاده مداری بر سیاست گذاری حمل و نقل پایدار شهری (مورد مطالعاتی:کلان شهر مشهد)

رشد شهرنشینی و توسعه ناموزون فرم شهری، تشدید معضلات متعددی از جمله کاهش زیست­پذیری ناشی از توسعه خودرومحور و به ­تبع آن کاهش قابلیت پیاده­مداری را به ­همراه داشته است. در سالیان اخیر، توجه به حمل­ونقل پایدار و قابلیت پیاده­مداری به ­عنوان یکی از سیاست­های آن، از سوی گردانندگان به ­جهت برون­رفت از شرایط نامطلوب موجود مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به مواجه بودن اثرات بلندمدت سیاست ها بر کاربری زمین و تاثیر بلندمدت آن ها بر پندارها و رفتارهای شهروندان، انتخاب سیاست­های بهینه و پایش میزان اثرگذاری برنامه­ریزی­ها و سیاست­گذاری­ها جهت دست­یابی به پایداری، ضروری به­ نظر می­رسد. در این مقاله تلاش شد با استفاده از مدل پویایی سیستم در محیط نرم­افزار ونسیم، بخش حمل­ونقل شهری و عوامل موثر بر آن در شهر مشهد به­ عنوان مورد مطالعاتی مدل­سازی شود. به این­ ترتیب، پس از پرداخت و اعتبارسنجی مدل، نتایج 14 شاخص در بخش­های اقتصادی، اجتماعی، زیست­محیطی و حمل­ونقلی در 5 سناریو با هدف مقایسه میزان اثرگذاری بلندمدت سیاست قابلیت پیاده­مداری نسبت به سایر سیاست­های حمل­ونقل پایدار شهری بررسی شد. نتایج این مطالعه نشان داد که قیمت­گذاری حمل­و­نقل همگانی و شخصی و پس از آن، افزایش مطلوبیت سفر با حمل­ونقل همگانی با میزان بهبود شاخص­های پایداری به ­ترتیب 28 و 20 درصد نسبت به سناریوی عدم انجام کار، در مقایسه با سایر سناریوها دارای بیشترین اولویت است. از سوی دیگر، سیاست­های توسعه پیاده­روی و دوچرخه­سواری به ­تنهایی و بدون تلفیق با سیستم یکپارچه حمل­ونقلی، اثر کمتری در بهبود پایداری داشته و لازم است برنامه­ریزی حمل­ونقل پایدار به صورت توامان با در نظرگیری ملاحظات مربوط به سیاست­های پیاده­مداری و قیمت­گذاری انجام گیرد. 

کلیدواژه ها:

قابلیت پیاده مداری ، حمل و نقل پایدار ، مدل پویایی سیستم ، سیاستگذاری ، مشهد