پلیمرهای استفاده شده در سامانه های دارورسانی مخاط چسب

در اوایل دهه 1980، پلیمرهای مخاط چسب در طراحی سامانه های دارورسانی استفاده شدند. این سامانه ها به دلیل قابلیت چسبیدن و باقی ماندن بر سطوح مخاطی و آزادسازی آهسته دارو، به عنوان سامانه های دارویی نوین مطرح شده اند و جایگزین مناسبی برای سامانه های خوراکی در غلبه بر مشکلات متداول به شمار می روند. سامانه های مخاط چسب را می توان در اشکال دارویی مختلف از جمله قرص، ژل، فیلم دهانی، افشانه، محلول گرانرو و میکرو-نانوذرات تهیه کرد. در این دارورسانی می توان از گونه، زیر زبان، روده، چشم، بینی، واژن و سایر مسیرهای مخاطی استفاده کرد. پلیمرهای مخاط چسب که مهم ترین جزء این سامانه های دارویی هستند، معمولا درشت مولکول های آب دوست طبیعی، مصنوعی یا نیمه طبیعی دارای گروه های عاملی تشکیل دهنده پیوندهای هیدروژنی نظیر گروه های کربوکسیل، هیدروکسیل یا آمین هستند. از این رو، فرایند مخاط چسبی تحت تاثیر واکنش بین پلیمر و مخاط است و قدرت چسبندگی بر اساس ویژگی های مختلف پلیمر و شرایط محیطی تعیین می شود که پلیمر در آن ساکن است. در این مقاله، سازوکار مخاط چسبی و عوامل موثر بر آن؛ پلیمرهای مخاط چسب طبیعی، سنتزی و نیمه طبیعی؛ خواص و ویژگی های این پلیمرها؛ کاربرد آن ها در طراحی و توسعه سامانه های مخاط چسب و نیز نسل جدید پلیمرهای مخاط چسب مانند پلیمرهای مخاط چسب تیول دار شده، بررسی شده اند.

کلیدواژه ها:

سامانه دارورسانی ، سازوکار مخاط چسبی ، پلیمر مخاط چسب ، پلیمر طبیعی ، پلیمر سنتزی