خلاصه ای از فعالیت های اکتشافی و چشم انداز ذخایر هیدروکربوری در زون خزر جنوبی

علیرغم گذشت بیشتر از 100 سال از کشف نفت در ایران و قدمت بیشتر از پانصد سال کشف نفت در مناطقی از حاشیه دریای خزر در منطقه کشور آذربایجان کنونی و تلاشهای گسترده مطالعاتی، پژوهشی و عملیاتی و اجرایی فنی حفاریهای اکتشافی، توسعه ای و تولیدی در زمینه منابع هیدروکربوری دریای خزر و مناطق پیرامونی آن، هنوز پرده راز آلود میزان و عمق این منابع در این منطقه برقرار بوده و ابهامات زیادی در زمینه های مختلف اکتشافات نفت و گاز همراه با گوناگونی مناطق و نوع ابهامات و مخاطرات پیش رو وجود دارد که ضرورت مطالعه و جمع آوری اقدامات میدانی و مستندسازی فعالیتهای هزینه بر را دو چندان میکند محدودیت منابع و وجود نقاط تاریک و ابهام برانگیز و وجود نظریه ای بعضا0 متناقض در عرصه های مختلف علوم زمین از جمله دلایل دیگر ضروری تداوم فعالیتهای مربوط به مطالعات و پژوهشهای این زون میباشد .در طی دهه 1930-1940 تعداد 5 حلقه چاه اکتشافی کم عمق در سواحل آمل تا محمودآباد حفر گردید که با توجه به محدودیت اطلاعات زمین شناسی موجود ، تمامی چاه های مذکور خشک (غیر تولیدی) تشخیص داده شدند.در طی سال های 1946-1948 نیز تعدادی چاه عمیق و بسیار عمیق اکتشافی در سواحل دریای خزر حفر گردیدند که فقط در منطقه گرگان یک حلقه چاه (گرگان - ( 2 اقتصادی بوده و بقیه چاه ها به آب یا گاز غیر اقتصادی برخورد کردند . لکن با وجود این نتایج ، چاه های مذکور اطلاعات ارزشمندی از وضعیت زمین شناسی سواحل ایران بخصوص چینه شناسی در اختیار زمین شناسان قرار دادند.از مطالعات متاخر در دشت گرگان میتوان پروژه مطالعاتی شرکت او ام وی اطریش را نام برد که این پروژه با هدف مطالعه زمین شناسی نهشته های زون کپه داغ غربی صورت پذیرفت. مطالعات انجام شده شامل ژئوشیمی آلی، رسوب شناسی، فسیل شناسی، تکتونیک و چینه شناسی است و رخنمونهای سطحی و اطلاعات چاه های حفاری شده در منطقه دشت گرگان جهت بررسی سیستم هیدروکربوری منطقه مورد بررسی قرار گرفتند. این پروژه در نیمه اول سال 1393 به پایان رسید. پروژه مطالعه زمین شناسی سطح الارضی دشت گرگان و گنبد توسط شرکت نفت خزر و با همکاری پژوهشگاه صنعت نفت در سال 97 به اتمام رسید که این پروژه با هدف مطالعه زمین شناسی نهشته های زون خزری صورت پذیرفت. مطالعات انجام شده شامل ژئوشیمی آلی، رسوب شناسی، فسیلشناسی، تکتونیک و چینه شناسی است و رخنمونهای سطحی زون خزری در منطقه دشت گرگان مورد بررسی قرار گرفتند.