اثر اسید لینولئیک مزدوج خوراکی و مکمل تزریقی سلنیم و ویتامین E برعملکرد تولیدی و فراسنجه های خونی گاوهای هلشتاین

چکیده سابقه و هدف: اسید لینولئیک مزدوج به گروهی از ایزومرهای هندسی و موقعیتی اسید لینولئیک 18 کربنه (2: 18C) اشاره دارد که با یک پیوند ساده از هم جدا شده اند. دو ایزومر شناخته شده این اسید، ایزومر سیس 9 ترانس 11 و ترانس 10 سیس 12 می باشند. مطالعات نشان داده است که ایزومر ترانس 10 سیس 12 چربی شیر را در گاوهای شیری کاهش می دهد. مکمل اسید لینولئیک مزدوج با کاهش انرژی مورد نیاز برای سنتز چربی شیر، بالانس انرژی را در گاوهای شیری بهبود می بخشد. از طرفی با بهبود روشهای محافظت کردن چربی ها از بیوهیدروژناسیون در شکمبه، استفاده از آنتی اکسیدانها هنگامی که چربی های غیر اشباع محافظت شده خورانیده مورد نیاز می باشد. سلنیم و ویتامین E مواد مغذی ضروری هستند که در نقش بیولوژیکی مهمی به عنوان آنتی اکسیدان سهیم هستند. هدف از آزمایش حاضر مطالعه تاثیر مکمل اسید لینولئیک مزدوج محافظت شده و مکمل تزریقی سلنیم و ویتامین E بر عملکرد تولیدی و فراسنجه های خونی در گاوهای شیرده هلشتاین در دوره انتقال و اوایل شیردهی بود. مواد و روشها: تعداد40 راس گاو شیری بر اساس تولید شیر دوره قبلی و نوبت زایش انتخاب و از حدود 21 روز پیش از زایش تا 60 روز پس از آن، به طور تصادفی در بین 4 تیمار آزمایشی قرار گرفتند. تیمارهای آزمایشی شامل 1- جیره پایه (کنترل)2- جیره پایه بعلاوه مکمل تزریقی سلنیم و ویتامین E3- جیره پایه بعلاوه 100 گرم مکمل اسید لینولئیک مزدوج در روز 4- جیره پایه بعلاوه 100 گرم مکمل اسید لینولئیک مزدوج همراه مکمل تزریقی سلنیم و ویتامین E.بود. مکمل سلنیم و ویتامین E به میزان 40 سی سی در روزهای21-، 1، 14، 28 و 42 نسبت به روز زایش به صورت عضلانی به هر گاو تزریق شد. مقدار خوراک مصرفی و تولید شیر به صورت روزانه، ترکیبات شیر به صورت هفتگی، وزن و امتیاز بدنی با فواصل 21 روز تعیین شدند. نمونه های خون نیز از همه گاوها درروزهای تزریق گرفته شد. یافته ها: افزودن مکمل اسید لینولئیک مزدوج تاثیر معنی داری بر افزایش تولید شیر و بهبود بازده تولیدشیر و توازن انرژی داشت (01/0> (P). استفاده از مکمل اسید لینولئیک مزدوج درصد و مقدار چربی شیررا به طور معنی داری کاهش داد(001/0> P). اما تاثیرمعنی داری بر درصد پروتئین ،موادجامد بدون چربی و تعداد سلولهای سماتیک شیر نداشت (05/0P> ). اگرچه میزان و مقدار پرونئین ،لاکتوز و مواد جامد بدون چربی شیررا افزایش داد (001/0> P). افزودن مکمل اسید لینولئیک مزدوج باعث بهبود غیر معنی داربرخی از صفات تولید مثلی مانند تعدادتلقیح به ازای آبستنی و روزهای بازغیرآبستنی شد. (05/0P> ).. افزودن مکمل اسید لینولئیک مزدوج تاثیر معنی داری برغلظت فراسنجه های خون نداشت (0.05P> ). اثرات متقابل اسید لینولئیک مزدوج و مکمل و سلنیم و ویتامین E بر غلظت گلوکز پلاسما معنی دار بود (0.05P<). گاوهای تغذیه شده با جیره شاهد کمترین غلظت گلوکز پلاسما را داشتنددر مقابل گاوهای تغذیه شده با جیره حاوی مکمل اسید لینولئیک مزدوج بیشترین غلظت گلوکز پلاسما را داشتند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد استفاده از اسید لینولئیک مزدوج سبب کاهش چربی شیر و افت کمتر نمره وضعیت بدنی و افزایش تولید شیر و بهبود بالانس انرژی شده اما تاثیر معنی داری بر غلظت فراسنجه های خونی ندارد. استفاده از مکمل تزریقی سلنیم و ویتامین E سبب کاهش تولید چربی شیر و افزایش مواد جامد بدون چربی شیر می شود .استفاده از مکمل اسید لینو لئیک مزدوج و مکمل تزریقی سلنیم و ویتامین E سبب بهبود غیر معنی دار عملکرد تولید مثلی شده است.

کلیدواژه ها:

گاو شیری ، دوره انتقال ، اسید لینولئیک مزدوج ، ویتامین E و سلنیوم