تاثیر مصرف پروبیوتیک بر عملکرد شیردهی، خوراک مصرفی و برخی متابولیت های خونی گاوهای شیری هلشتاین تحت تنش گرمایی

سابقه و هدف: مخمرها سوش های متفاوتی دارند که در بین آن ها سلول های مخمر از سویه ساکارومایسیس سرویسیه مهم ترین است. این مخمر دارای توانایی منحصر به فردی جهت ایجاد تغییرات در شکمبه و افزایش قابلیت تولید شیر در گاو می باشد. استفاده از پروبیوتیک ها می تواند اثرات زیانبار ناشی از تنش گرمایی بر عملکرد تولیدمثلی را نیز از طریق بهبود مصرف خوراک به طور معنی داری کاهش دهد. افزودن مخمرها به جیره گاوهای شیری با تاثیر بر توازن منفی انرژی، به صورت مستقیم (از طریق کاهش اندوتوکسین ها) و یا غیرمستقیم بر سامانه ایمنی گاوهای شیری تاثیر خواهد داشت. هدف از این پژوهش، ارزیابی اثر مصرف مخمر زنده فعال پروبیوساک از سه هفته قبل تا هشت هفته بعد از زایمان بر عملکرد شیردهی، خوراک مصرفی و تغییرات اوره، آنزیم های کبدی، کورتیزول، اسیدهای چرب غیراستریفه، بتاهیدروکسی بوتیرات در گاوهای شیری دوره انتقال تحت شرایط تنش گرمایی بود. مواد و روش ها: این پژوهش در قالب طرح کاملا تصادفی به مدت 85 روز (10 تیر الی پنج مهر 1395) در واحد گاوداری شرکت کشت و دام فکا واقع در شهرستان اصفهان، استان اصفهان اجرا شد. در این آزمایش، تعداد 12 راس گاو حداقل یکبار زایش کرده در دو گروه دریافت چهار گرم پروبیوتیک (روزانه به ازای هر راس با غلظت 109×15 CFU/g) و شاهد (عدم دریافت پروبیوتیک) قرار گرفتند. گاوها سه نوبت در روز (8 صبح، 4 بعدازظهر و 12 شب) دوشیده شدند. مجموع شیر سه نوبت به عنوان تولید روزانه در نظر گرفته شد. طی آزمایش جیره های غذایی قبل زایش در دو وعده و در بعدزایش در سه وعده به صورت کاملا مخلوط در اختیار دام ها قرار گرفت. برای بررسی تغییرات متابولیت های خون در روزهای 14- ، روززایش، 14+ ، 28+ و 60+ نسبت به زایش از همه دام ها، نمونه خون از سیاهرگ دم جمع آوری شد و غلظت آن ها در سرم سنجیده شد. یافته ها: نتایج نشان می دهند که میانگین تولید شیر در گروه تیمار نسبت به شاهد افزایش معنی داری داشت (05/0> P). درصد چربی شیر در گروه تیمار به طور معنی داری بالاتر از گروه شاهد بود (05/0> P). دریافت پروبیوتیک سبب افزایش درصد چربی شیر و کل مواد جامد شیر در گروه تیمار نسبت به شاهد شد (05/0> P). مقدار خوراک مصرفی در دوره قبل زایش بین گروه های آزمایشی تفاوت معنی داری نشان داد و در گروه تیمار نسبت به شاهد بیشتر بود (05/0> P)، ولی در دوران بعد زایش این تفاوت معنی دار نبود. در این آزمایش غلظت بتاهیدروکسی بوتیرات و اسیدهای چرب غیراستریفه در خون تحت تاثیر پروبیوتیک قرار نگرفت. اگرچه هر دو صفت در گاوهای تحت تیمار با پروبیوتیک کمتر شده است (1/0=P). در اثر مصرف پروبیوتیک غلطت گلوکز افزایش و غلطت نیتروژن اوره ای خون کاهش یافت. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از پروبیوتیک سبب افزایش میانگین تولیدشیر، چربی شیر و سطح گلوکز و کاهش غلطت نیتروژن اوره ای خون در روز 60 بعد زایش شد. این زمان در محدوده زمانی نخستین تلقیح پس از زایمان است. این نتایج در روز 60 نشان دهنده ی کارکرد بهتر محور سوماتوتروپیک و بهبود شرایط تخمیر شکمبه و در نهایت ثبات شکمبه است.

کلیدواژه ها:

تنش ، دوره انتقال ، عملکرد شیردهی ، گاو شیری ، مخمر