اصول و ارزشهای اخلاقی در فرایند پژوهش

پژوهش امری مهم و مقدس است؛ زیرا به واسطه دستاوردهای نوین پژوهشگران در سایه پژوهش است که جوامع به رشد و توسعه علمی دست پیدا میکن ند. اخلاق پژوهش به عنوان شاخهای از اخلاق حرفهای که به تبیین اصول و ارزشهای اخلاقی در حوزه پژوهش میپردازد، مسئلهای است که بدون توجه به آن، جریان تولید علم، دچار بینظمی و چه بسا اختلال میشود. به همین دلیل، اصول اخلاقی و ارزشها، اجزایی جدایی ناپذیر در فرایند پژوهشی هستند و بر تمام مراحل و عناصر آن تاثیر میگذارند. لازمه اخلاق پژوهشی، پای بندی و اعتقاد به فضائل و معیارهای اخلاقی است که یک پژوهشگر حرفه ای را ملزم میکند تا علاوه بر داشتن صلاحیتها و شایستگیهای علمی، فردی اخلاق مدار باشد و هدف دستدرازی به حریم علمی و ادبی دیگران را نداشته باشد. رعایت اصول و ارزشهای اخلاقی در فرایند پژوهش، به منزله آیین نامه ای که آدمی موظف است به لحاظ دارا بودن کرامت و ارزش والای انسانی آن را رعایت کند، بیش از هر چیزی نیاز به آگاهی بخشی دارد که انتظار میرود سیستم آموزشی به عنوان یک نهاد اجتماعی رسمی آموزشی و در عین حال پرورشی، که در کنار تربیت علمی، مسئولیت تربیت اخلاقی نسل تحصیل کرده و متخصص را نیز عهدهدار است، به اشاعه و گسترش اخلاق و حقوق پژوهشی بیش از گذشته اهتمام ورزیده و فراگیران خود را با فرهنگ استنادی، انتحال و سوءرفتارهای پژوهشی و به طور کلی، الزامات رعایت اصول اخلاق حرفه ای در پژوهش آشنا ساخته و آفات ناشی از عدم مراعات اخلاق حرفه ای در پژوهش را به آنها یادآوری کند.

کلیدواژه ها:

پژوهش ، اصول اخلاقی ، ارزش اخلاقی ، اخلاق پژوهش.