واقعیت مجازی و کاربرد آن در توان بخشی بیماران مبتلابه سکته مغزی

مقدمه: واقعیت مجازی مجموعه ای از سامانه های نرم افزاری و سخت افزاری است که یک محیط چندبعدی شبیه سازی شده با کلیه ویژگی های واقعی محیط زندگی و عوامل حسی، حرکتی، روان شناختی و رفتاری افراد را فراهم می کند و می تواند در حوزه های مختلف علم پزشکی نیز مورداستفاده قرار بگیرد. این مطالعه باهدف بررسی نقش واقعیت مجازی در توان بخشی افراد مبتلابه سکته مغزی بود.روشکار: این مطالعه به روش مروری و در سال 1398 با کلیدواژه های stroke, rehabilitation virtual reality, در پایگاه های علمی PubMed, Science Direct, Web Of Science, SpringerLink انجام شد. معیارهای ورود این مطالعه مقالات پژوهشی اصیل نگارش شده به زبان انگلیسی بین سال های 2019-2000 بود که به طراحی و پیاده سازی یک یا چند سیستم مبتنی بر فناوری واقعیت مجازی در جهت توان بخشی افراد مبتلابه سکته مغزی پرداخته بود. ازجمله محدودیت های این مطالعه عدم دسترسی آزاد به متن کامل بعضی از مقالات و معیارهای خروج مطالعه نیز مقالات نگارش شده در قالب مروری، پایان نامه، نامه به سردبیر و مقالات خارج از بازه 2019-2000 و غیر انگلیسی زبان بود. درنهایت 105 مقاله به دست آمد که پس از مطالعه چکیده مقالات، 66 مقاله با توجه به معیارهای ورود انتخاب شد. یافته ها: از 105 مقاله به دست آمده درنهایت 66 مقاله پژوهشی اصیل انتخاب و بررسی شد که 30 مقاله مربوط به استفاده از فناوری واقعیت مجازی در تقویت حرکات اندام های فوقانی بدن ازجمله انگشتان دست، ساعد، بازو، گردن و سر، 2 مقاله مربوط به توان بخشی اندام های تحتانی ازجمله پاها، 2 مقاله مربوط به تقویت مهارت جهت یابی هنگام راه رفتن به کمک واقعیت مجازی،20 مقاله مربوط به انجام تمرینات ورزشی مبتنی بر واقعیت مجازی و کمک به حفظ تعادل بدن و 12 مقاله مربوط به بهبود فرایندهای ذهنی و رفتاری به کمک فناوری واقعیت مجازی بود. این مطالعات در کشورهای کره جنوبی (17 مقاله)، آمریکا (10 مقاله)، کانادا (6 مقاله)، چین (6 مقاله)، سوئیس (5 مقاله)، انگلستان (4 مقاله)، پرتغال (3 مقاله)، سنگاپور (3 مقاله)، ایتالیا (2 مقاله)، برزیل (2 مقاله)، نروژ (2 مقاله)، هلند (2 مقاله)، مالزی (1 مقاله)، ترکیه (1 مقاله)، استرالیا (1 مقاله) و سوئد (1 مقاله) انجام شده بود. 9/90 درصد مطالعات انجام شده (60 مقاله) حاکی از رضایت بیماران و کادر پزشکی از به کارگیری این فناوری درروند توان بخشی و تاثیر قابل توجه آن بر بهبود عملکرد حرکتی و رفتاری بیماران مبتلابه سکته مغزی بود.نتیجه گیری: توسعه روش های نوین توان بخشی ازجمله واقعیت مجازی می تواند نقش بسیار مهمی در تقویت روحیه، افزایش انگیزه، مشارکت بهتر با کادر پزشکی و پیراپزشکی، بهبود عملکرد جسمانی، رفتاری و درنهایت ارتقای سلامت و افزایش کیفیت زندگی افراد مبتلابه سکته مغزی داشته باشد که این امر نیازمند انجام سیاست گذاری های مناسب جهت پیاده سازی، توسعه و بهکارگیری هرچه بهتر و بیشتر این فناوری در حوزه علوم پزشکی بهخصوص علوم توان بخشی هست.

کلیدواژه ها:

واقعیت مجازی ، توان بخشی ، سکته مغزی.