به کارگیری سیستم اطلاعات جغرافیایی روشی جهت شناسایی عوامل خطر بروز سرطان ها: مروری برمطالعات انجام شده در ایران

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 470

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

THPC02_005

تاریخ نمایه سازی: 24 مهر 1398

چکیده مقاله:

مقدمه: در کشورهای درحال توسعه همچون ایران، سرطان سومین عامل مرگ ومیر به شمار می آید. با توجه به پژوهش های انجام شده، مطالعه جغرافیای منطقه در بررسی بیماری ها اهمیت بسزایی دارد به طوری که استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در کشف رابطه بین عوامل محیطی و بیماری کمک می کند لذا هدف از این پژوهش، مرور مطالعات انجام شده درزمینه عوامل محیطی، اقلیمی و جغرافیایی موثر در بروز سرطان ها در ایران با استفاده از GIS بود.روش کار: این مطالعه به صورت مروری با استفاده از کلیدواژه های geographic information, system, systems, spatial analysis, cancer, neoplasm و Iran و معادل فارسی آن ها در پایگاه های اطلاعاتی Web of science, SID, Magiran و موتور جستجوی PubMed و Google Scholar انجام شده است. در هنگام جستجو بدون لحاظ نمودن محدودیت زمانی تنها مقالاتی انتخاب شدند که به زبان فارسی و انگلیسی منتشرشده، در ایران انجام شده بودند، متن کامل آن ها در دسترس بود و به عوامل خطر احتمالی بروز سرطان با به کارگیری GIS پرداخته بودند. بر اساس بیانیه PRISMA و با استفاده از یک چک لیست، مقالات مرتبط با تائید دو نفر از نویسندگان جهت استخراج داده ها انتخاب شدند. درنهایت 15 مقاله موردبررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که بررسی و پهنه بندی عوامل بروز خطر سرطان ها عمدتا در سطح استانی و با فراوانی بیش تر در تهران و اصفهان انجام شده است. عمده سرطان های تحت بررسی در این مطالعات سرطان های معده و مری بودند. تمامی مطالعات به بررسی میزان بروز و ارتباط سرطان و همبستگی آن با عناصر جغرافیایی و اقلیمی (دما، بارش، نوع آب وهوا، تعداد ساعات آفتابی، سرعت باد، میزان تابش فرابنفش، عرض جغرافیایی، ارتفاع، فاصله از کوه آتش فشان، میزان CO، بنزن، ذرات کوچک تر از ده میکرون هوا و عناصر مس و سرب خاک) پرداخته اند؛ تنها یک مورد ارتباط بین توزیع جغرافیایی میزان مرگ ومیر براثر سرطان با مولفه های اقلیمی را موردبررسی قرار داده است. این ارتباط از طریق ژئوکدسازی آدرس بیماران و تهیه نقشه توزیع و پراکندگی فضایی بیماری بر روی الگوهای اقلیم و عوامل محیطی و جغرافیایی به دست آمده است.نتیجه گیری: با توجه به اینکه بروز سرطان دارای اتیولوژی چندگانه بوده و تحت تاثیر عواملی غیر از زمینه ژنتیکی است بایستی بروز سرطان را در دیگر عوامل جستجو کرد. ازآنجاکه GIS توانایی برقراری ارتباط میان اطلاعات جغرافیایی و غیر جغرافیایی را دارد لذا ابزاری قدرتمند جهت کشف عوامل خطرزای محیطی بیماری ها خواهد بود تا مدیران و برنامه ریزان بتوانند اطلاعات موردنیاز را سریع و دقیق به دست آورده و تصمیم گیری صحیح نمایند.

نویسندگان

شریف پرا

دانشجوی کارشناسی ارشد فناوری اطلاعات سلامت، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.

الهام مسرت اقدم ارجستانی

استادیار، مدیریت اطلاعات سلامت، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.

طیبه احمدی

دانشجوی کارشناسی ارشد فناوری اطلاعات سلامت، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.