سبب شناسی ترشیدگی پیاز در استان اصفهان

طی سالهای اخیر، بیماری ترشیدگی و آب سوختگی پیاز در مزارع و سوخهای پس از برداشت پیاز استان اصفهان، شیوع گسترده ای پیداکرده است. علائم این بیماری بهصورت پژمردگی برگها، نرم شدن طوقه و آبسوختگی و ترشیدگی سوخ همراه با تغییر رنگ فلسها، ظاهر میشود. به منظور شناسایی عامل یا عوامل بیمارگر این بیماری، نمونه هایی از پیازهای واجد علائم از مزارع مختلف استان اصفهان و سبزیفروشیهای خمینی شهر و اصفهان جمع آوری شد. از کشت آزمایشگاهی نمونه ها، 120 جدایه باکتریایی غالب به دست آمد که 74 جدایه به نمونه های مزرعه و 46 جدایه به نمونه های پس از برداشت مربوط میشد. انجام آزمون های بیماریزایی مختلف در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای، بیماریزا بودن جدایه های به دست آمده را اثبات کرد. بر اساس نتایج rep-PCR و رسم دندروگرام مربوطه، جدایه های مزرعه در گروه های I، II وIII و جدایه های بازار در گروه جداگانهIV قرار گرفتند. با استفاده از نتایج آزمونهای ریخت شناختی، بیماریزایی و بیوشیمیایی، امکان تشخیص دقیق جنس یا گونه جدایه ها فراهم نشد. اعضای گروه های مزرعه، طی واکنش PCR با جفت آغازگرهای اختصاصی باکتریهای شناخته شده در بروز بیماری ترشیدگی پیاز شامل Burkholderia cepacia،B. gladioli، Pantoea ananatis و Pseudomonas viridiflava باندی تکثیر نکردند. به این جهت، قطعه 1480 نوکلئوتیدی ناحیه 16S rRNA جدایه ها توالی یابی شد و مشخص نمود که اعضای گروه 45) I جدایه) با جدایه های Gluconobacter frateurii، گروه 20)II جدایه) با جدایه های Kosaconia cowanii و گروه 9) III جدایه) با جدایه های Enterobacter cloacae شبیه بودند. اعضای گروه46) IV جدایه) ، با جفت آغازگر اختصاصی باکتری P. ananatis، قطعه مورد انتظار را تکثیر کردند، هرچند که ازنظر ریخت شناختی شباهتی با این باکتری نداشتند. توالییابی قطعه تکثیرشده، شباهت آنها را با جدایه های Klebsiella oxytoca نشان داد. به منظور تائید، قطعه 1480 نوکلئوتیدی جدایه های گروه IV توالییابی شد و شباهت آنها با جدایه های K. oxytoca تائید گردید. با توجه به نتایج، مشخص گردید سه باکتری G. frateurii، K. cowanii و E. cloacae از عوامل ترشیدگی و آبسوختگی پیاز در مزارع اصفهان هستند و باکتری K. oxytoca. در مرحله پس از برداشت، در ایجاد آبسوختگی و ترشیدگی سوخ پیاز نقش دارد. هر چهار گونه باکتریایی شناسایی شده در این پژوهش، بهعنوان بیمارگرهای فرصت طلب انسانی شناخته شده اند و احتمال انتشار آنها از طریق شبکه فاضلاب منطقه به مزارع پیاز دور از ذهن نیست.