بررسی عملکرد شکستگی ها و تعیین تنش برجا در سازند مخزنی آسماری میدان نفتی مارون (بر اساس تفسیر نتایج نمودارهای تصویرگر)

چکیده: کمربند چین خوردگی-روراندگی زاگرس به طول 2000 کیلومتر با میادین هیدروکربوری بسیار عظیم خود پربارترین کمربند چین خوردگی-راندگی جهان می باشد. میدان نفتی مارون یکی از بزرگترین میادین نفتی جنوب غرب ایران محسوب می شود که در شمال شرق شهر اهواز و از لحاظ زمین شناسی در قسمت شرقی حوضه فروافتاده دزفول شمالی قرار گرفته است. سازند آسماری مهم ترین سنگ مخزن میدان مارون می باشد. تنش برجا در یک میدان هیدروکربوری از چند زیرمجموعه اساسی جهت مطالعه و بررسی تشکیل شده است که شامل حالت تنش، مقدار و جهت مولفه های تنش نسبت بهم می باشد. یکی از نمود مطالعه تنش برجا در میادین هیدروکربوری، استفاده از نتایج آن در علم نوین ژئومکانیک مخازن می باشد که در حل مشکلاتی همچون ناپایداری دیواره چاه به هنگام حفاری، انتخاب مسیر ایمن حفاری، آسیب لوله های جداری، روش های مختلف افزایش تولید و ... دارای نقشی اساسی است. در این پژوهش به بررسی عملکرد شکستگی ها و مشخص نمودن یکی از بخش های مطالعه تنش برجا، یعنی جهت تنش های تکتونیکی (افقی) در سازند مخزنی آسماری میدان نفتی مارون پرداخته شد. برای تعیین و آنالیز جهت تنش برجا، استفاده از نمودارهای تصویرگر بهترین و کامل ترین روش بوده و لذا نتایج تفسیر نمودارهای تصویرگر 19 حلقه چاه مورد بررسی قرار گرفت. همچنین بدلیل اهمیت تنش افقی حداقل در اکثر زمینه های کاربردی ژئومکانیک مخازن سعی بر تمرکز بیشتر بر این مولفه تنش برجا شد و روشن است که جهت تنش افقی حداکثر عمود بر تنش افقی حداقل می باشد. در نهایت مشخص شد بدلیل پیچیدگی ساختمانی میدان مارون و تمرکز تنش در دماغه ها جهت تنش برجا دچار جابجایی های شده اما در سایر نقاط جهت تنش افقی حداقل دارای روند NW-SE تعیین گردید.براساس نقشه­های امتداد شکستگی و لایه بندی در نواحی واقع در یال جنوبی میدان در محل چاه های 181، 341، 322 و چاه 278 در دماغه شرقی امتداد شکستگی های غالب جهت E130N ، جزء دسته شکستگی های طولی کششی مشخص شدند در صورتی که در شمال و شمال شرق و مرکز هر دو دسته شکستگی های مرتبط با چین خوردگی و خمش دیده شد.

کلیدواژه ها:

شکستگی های طبیعی ، جهت تنش برجا ، ژئومکانیک مخازن ، ناپایداری دیواره چاه ، نمودارهای تصویرگر ، میدان نفتی مارون