بررسی امکان کنترل بیولوژیک بیماری مرگ گیاه چه چغندرقند به وسیله جدایه هایی از Trichoderma harzianum Rifai

 با توجه به قدرت بالای آنتاگونیستی قارچTrichoderma harzianum ، پنج جدایه T.h.K، T.h.BI، T.h.Mo،Var33 وتربت VIانتخاب و اثر آن در شرایط آزمایشگاه و گلخانه بر بیمارى مرگ گیاه چه چغندرقند ناشى ازRhizoctonia solani  مطالعه شد. قدرت آنتاگونیستی جدایه هاى T. harzianum به صورت کشت دو طرفه روى PDA در کشت همزمان، کشت 48 ساعته و 96 ساعتهR. solani  بررسى شد و مشخص شد کلیه  جدایه های T. harzianum می توانند پس از متوقف کردن رشد میسلیومی R. solaniکلنى آن را به طور کامل کلنیزه و بر روی آن اسپرزایى کنند. در هر سه آزمایش، جدایه T.h.Kدرمقایسه با سایر جدایه ها، در زمان کوتاه ترى کلنى R. solaniرا کلنیزه کرد. بررسى هاى میکروسکپى نحوهتاثیر جدایه های T. harzianumروی  R. solaniنشان داد این جدایه ها با پیچش هیفى، نفوذ و متلاشى کردن هیف، رشد آن را متوقف کرده و در نهایت باعث از بین رفتن آن می شوند. متابولیت های فرار جدایه هایT. harzianum، اثر بازدارندگى قابل توجهى روى رشد میسلیومى قارچ عامل بیمارى داشتند که در این میان جدایه T.h.BI  با 63/89  درصد، بیشترین اثر بازدارندگى را از خود نشان داد. در بررسی اثر بازدارندگی پنج غلظت(30-25-20-15-10 درصد)  متابولیت های مایع خارج سلولی جدایه هایT.harzianum در جلوگیری از رشد میسلیومى R. solaniمشخص شد، متابولیت هاى مایع خارج سلولی هیچ یک از جدایه ها در غلظت هاى به کار رفته، تاثیر معنى دارى در رشد میسلیومى R. solaniنداشتند.  در آزمایش هاى گلخانه اى مشخص شد، پوشش دادن بذر چغندرقند با عوامل آنتاگونیست یا اضافه کردن آن ها به خاک بر میزان مرگ و میر گیاهچه ها در فاصله 30 روز پس از کاشت، تاثیر چشمگیرى در مقایسه با شاهد آلوده دارد و از این نظر، بین جدایه ها تفاوت معنی دارى وجود داشت. در مجموع، جدایه های T.h.K و Var33در روش محلول پاشى خاک، بهترین اثر را در کنترل بیمارى داشتند.

کلیدواژه ها:

کنترل بیولوژیکى ، مرگ گیاهچه چغندرقند ، Trichoderma harzianum ، Rhizoctonia solani