پایش تغییرات کمیت و کیفیت منابع آب زیرزمینی در دشت جیرفت

آب زیرزمینی یکی از منابع مهم تامین آب مصرفی در بخش های کشاورزی، مسکونی و صنعت در بسیاری از مناطق جهان، از جمله ایران به شمار می آید. این منابع در سال های اخیر به علت مصرف بیش از حد در معرض خطر آلودگی، افت کمی و تنزل کیفی قرار دارند. از این رو در این تحقیق، به پایش تغییرات مکانی و زمانی پارامترهای کمی و کیفی آب زیرزمینی در دشت جیرفت پرداخته شد. در این راستا نقشه پهنه بندی تغییرات مکانی و زمانی پارامترهای کمی و کیفی آب زیرزمینی با استفاده از روش درون یابی کریجینگ در محیط نرم افزار ArcGIS تهیه گردید. نتایج بدست آمده حاصل از نقشه های پهنه بندی مکانی پارامتر کمی و کیفی آب زیرزمینی در سال های آماری 1381 و 1394 نشان داد که روند گسترش میزان پارامتر کمی از سمت جنوب منطقه در سال 1381، سه سمت شمال و جنوب شرق منطقه مورد مطالعه در سال 1394 می باشد. همچنین نقشه های پراکنش پارامتر کیفی، در طول دوره آماری نشان می دهد که روند تغییرات مکانی و زمانی این پارامترها شبیه به پارامتر کمی است، به طوری که حداکثر مقدار این پارامترها، در مناطق جنوب و جنوب غرب منطقه مورد مطالعه و زون های با غلظت پائین تر در قسمت های مرکزی، شرق و شمال شرق منطقه واقع شده اند که با گذشت زمان به میزان آلودگی افزوده شده است و گسترش میزان این پارامترها در سال 1394 به سمت مرکز و شمال می باشد. که از علل آن می توان به حداث سید جیرفت بر روی رودخانه دائمی هلیل رود، و رها نکردن حق آیه و افزایش وسعت کاربری های شهری و کشاورزی اشاره کرد که باعث شده است تا به تبع آن کمیت و کیفیت آب زیرزمینی در این بخش ها با گذشت زمان کاهش یابد.

کلیدواژه ها:

آب زیرزمینی ، دشت جیرفت ، کریجینگ ، GIS