ارزیابی بیماری ذغالی بلوط در استان کهگیلویه و بویراحمد

بلوط ایرانی (.Quercus brantii Lindl) مهمترین و فراوان ترین گونه درختی موجود در منطقه زاگرس است. بیماری ذغالی بلوط که در مواردی به عنوان شاتکر زغالی نیز نام برده می شود در دنیا به خوبی شناخته شده است. قارچ های عامل، سبب نکروز تسوج تنه، شاخه ها و نهایتا بیماری زغالی روی تعدادی از گونه های بلوط می شوند. دو گونه قارچ عامل بیماری Biscogniauxia mediterranea و Obolarina persica از درختان دچار زوال و آلوده به بیماری ذغالی جداسازی شدند و پس از خالص سازی، جدایه هایی از این گونه ها تحت شرایط گلخانه مورد آزمون بیماری زایی قرار گرفتند. احتمال دخالت عوامل محیطی مثل دما، بارندگی، رطوبت و باد نیز بررسی شد. نتایج نشان داد که بیماری به سرعت آنتشار یافته قارچی B. mediterranea دارای دامنه انتشار وسیع تری بوده است. بررسی های به عمل آمده نشان داد اثر خشکسالی، به عنوان عامل اولیه ضعف درختان یغرقابل انکار است. هر دو عامل بیماری در اواخر اسفند تا اواسط اردیبهشت بسته به دما و شرایط اقلیمی رویشگاه بلوط به صورت فرم کتیدیوم ظاهر می شدند. قارچ B. mediterranea شهریور ماه به صورت استرومای حامل آسک و آسکورسپور، و در قارچ O.persica اواسط پائیز تا اوایل زمستان استروما در لایه های پوست و در سطح چوب قابل رویت بودند. نشانه های بیماری روی سایر درختان جنگلی رویشگاه زاگرس شامل بنه، بادام کوهیف کیکم، زالزالک، تنگرس، افراد کیالک کمتر مشاهده گردید. پیشرفت و توسعه بیماری در دشت های گرم و خشک و در شیب های تند و سنگلاخ با عمق کم خاک، سریعتر رخ می داد.

کلیدواژه ها:

بلوط ، بیماری ذغالی ، خشکیدگی ، زاگرس