مقایسه خصوصیات فیزیکوشیمیایی و کانی شناسی خاک های شالیزاری منطقه نورآباد ممسنی و اراضی بکر مجاور (استان فارس)

برنج مهمترین منبع غذایی برای بیش از 50 درصد از جمعیت جهان است. شالیزارها وسیع ترین اراضی غرقاب در سطح جهان می باشند که تحت تاثیر فعالیت های انسان قرار می گیرند. عملیات کشت برنج و به ویژه شرایط غرقاب بر ویژگی های خاک در دراز مدت اثر دارد. این مطالعه به منظور بررسی این اثرات بر ویژگی های فیزیکوشیمیایی و کانی شناسی رس در دو منطقه از شهرستان ممسنی در استان فارس و مقایسه با اراضی بکر مجاور صورت گرفت. نتایج نشان داد که کشت طولانی مدت برنج موجب افزایش معنی دار میزان کربن آلی، آهن و منگنز عصاره گیری شده با اگزالات ( Feo و Mno) و کاهش معنی دار میزان pH و آهن و منگنز عصاره گیری شده با دی تیونات (Fed و Mnd) شده است. تغییر معنی داری در میزان کل این دو عنصر مشاهده نشد. نتایج کانی شناسی رس نشان داد که کشت برنج به ویژه منجر به کاهش زیاد در میزان کانی پالیگورسکیت و افزایش اسمکتیت شده است. تصاویر میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) نیز بیانگر کاهش طول کریستال های پالیگورسکیت از 2 تا 3 میکرومتر در کاربری بکر به حدود 5/0 میکرومتر در کاربری شالیزاری احتمالا در نتیجه تخریب فیزیکی و یا تغییر شکل به اسمکتیت بود.

کلیدواژه ها:

خاک ، شالیزار ، کانی رسی ، کاربری اراضی