بررسی تزیینات آجری در معماری کاروانسراهای دوره قاجاریه نمونه موردی: کاروانسرای حسین خانی همدان

کاروانسراها از دیر باز تا دوره قاجاریه و تا حدودی اوایل دوره ی پهلوی، یکی از بناهای کاربردی و از شاخص ترین معماریها بوده است که این بناها را در هر دوره تاریخی خود به شیوه آن دوره تزیین می نمودند و یکی از بهترین و رایج-ترین این شیوه ها تزیینات آجرکاری میباشد، کاربرد آجر از قرون گذشته همواره در راس هنر معماری ما بوده است و با گذشته سالها و بدست آوردن تجربه و اشکال مختلف کارایی و کاربرد این مصالح و نحویه چیدن و تزیین در بناها به ما رسیده است، اگرچه شاید بعد از دوره سلجوقیان که اوج شکوفایی هنر آجرکاری میباشد، از آن عصر طلایی آجر فاصله گرفته ایم تا به امروز. بیشتر این ابنیه ها همچنان پابرجا هستند کما اینکه نیاز فوری به مرمت آنان نیز است و امروزه این بناها و میراث گذشته من جمله کاروانسراها که بیشتر باید آنها را مورد تحقیق قرار دهیم و از نحویه آرایه و شیوه معماری این بناها برای معماری معاصر و آینده فرهنگ و هنر ایران زمین استفاده نمود گر چه آنچنان که باید این کار نشده است. در این مقاله از نمونه موردی کاروانسرای حسین خانی همدان برای شناخت بیشتر این شیوه تزیین معماری مورد پژوهش قرار داده شده است و نحویه چیدمان و تزیین آجر در این بنا مورد پژوهش قرار گرفته است این ابنیه به روشهای ساده آجرکاری ساخته شده است و در آن ذوق و هنر آجرکاری دیده نمیشود شاید دلیل اصلی برای روشهای ساده آجرکاری نبودن قدرت کافی در دستگاه قاجاریه و سرعت بخشیدن برای ساخت ابنیه باشد.

کلیدواژه ها:

آجر ، تزیینات آجری ، کاروانسرا ، کاروانسرای حسین خانی