افزایش پدیده گردوغبار در ایران و ابعاد آن از منظر حقوق بین الملل

در سالیان اخیر، میزان پدیده گردوغبار در شهرهای جنوبی و غربی کشور افزایش محسوسی یافته است. از عمده ترین دلایل اینپدیده، علاوه بر مشکلات داخلی، منشا فرامرزی آلودگی و نقش ضعیف راهبردهای مربوط به تثبیت شن های روان در کشورهایهمسایه و تخریب پوشش گیاهی مناطق مبتلابه است. در این اختصار به بررسی این مسئله از منظر آموزه های حقوق بین المللپرداخته و در آن به تعهدات و مسئولیت های کشورهای همسایه ایران درزمینه پیشگیری از گسترش آلودگی ناشی از گردوغبارو ضرورت کنترل آنها اشاره شده است. لزوم تدوین یک موافقتنامه منطقه ای درزمینه گردوغبار، حمایت بین المللی از آسیبدیدگان، جبران خسارات ناشی از گردوغبار و ضرورت همکاری نهادهای بین المللی و منطقه ای در این زمینه مهمترین پیشنهاددر این زمینه است. در ایران، سالیان چندی است که پدیده گردوغبار، در مناطق بیابانی و نیمه بیابانی (اکثر شهرهای جنوبی،جنوب غربی، شرقی و حتی غرب کشور) افزایش محسوسی یافته است. این پدیده به نوبه خود منجر به ورود خسارات بهمحیط زیست طبیعی و انسانی این مناطق شده است؛ اما از کانون های فرامرزی انتشار گردوغبار میان دو یا چند کشور همسایهازجمله عراق، عربستان، قطر، کویت و سوریه وصف فراملی نیز به این پدیده داده است. به دنبال این وصف، این سوال اساسیمطرح است که مطابق حقوق و قواعد بینالمللی چه تعهداتی کشورهای همسایه در این زمینه دارند رژیم حقوقی حاکم برمسئولیت بین المللی خسارات ناشی از گردوغبار و طرق جبران آن چگونه است آیا سازوکار بین المللی و منطقه ای برای حمایتاز آسیب دیدگان وجود دارد

کلیدواژه ها:

گردوغبار ، حقوق بین الملل ، همکاری منطقه ایی