بررسی تاثیر آموزش بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی بر رفتار غربالگری سرطان پستان در رابطین سلامت شهر ابهر، سال 1397

زمینه و هدف: در بین انواع سرطانها، سرطان پستان شایعترین سرطان هست و دومین سرطان شایع در بین زنان در جهان است. آگاهی از روشهای غربالگری و انجام مرتب تستهای تشخیصی در کاهش شیوع انواع مهاجم سرطان و مرگومیر ناشی از آن نقش به سزایی دارد. لذا این مطالعه باهدف بررسی تاثیر آموزش بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی با زبان محلی بر رفتار غربالگری سرطان پستان در رابطین شهر ابهر انجام شد.روش کار: مطالعه حاضر، یک کار آزمایی کنترلشده تصادفی بود. از میان 400 نفر از رابطین سلامت مراکز جامع سلامت شهر ابهر، 72 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها ابزار الگوی اعتقاد بهداشتی با 61 سوال در هشت مولفه بود که ضریب آلفا کرونباخ آن %90 گزارش شده است. در مرحله اول پرسشنامه دموگرافیک و ابزار الگوی اعتقاد بهداشتی توسط گروه کنترل و مداخله تکمیل شد. سپس برای گروه مداخله 7 جلسه آموزش گروهی (به مدت 120 دقیقه) هفتهای یکبار، بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی تشکیل شد. بعد از مداخلهمجددا پرسشنامه توسط هردو گروه مداخله و کنترل تکمیل شد. داده ها با آزمونهای آماری تحلیل کوواریانس، تی و کای-دو تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: آزمون تی مستقل و کای دو نشان داد که دو گروه مداخله و کنترل ازنظر اطلاعات دموگرافیک سن، سن شروع عادت ماهانه، سواد، شغل، درآمد، تعداد فرزندان، نحوه شیردهی، بیماریهای پستان در خود فرد و نزدیکان و انجام خودآزمایی پستان همسان بود(.( P<0/05 بین میانگین نمرات حساسیت درک شده، شدت درک شده فواید و موانع درک شده از خودآزمایی، خودکارآمدی، موانع درک شده از ماموگرافی قبل از مداخله در سطح ( P<0/05 ) دو گروه تفاوت معنیداری وجود نداشت. فقط در مورد فواید درک شده از ماموگرافی تفاوت معنادار بود. نتایج آزمون کوواریانس بعد از مداخله بین میانگین امتیازات حساسیت درک شده، فواید و موانع درک شده از غربالگری سرطان پستان (خودآزمایی پستان و ماموگرافی)، خودکارآمدی، در گروه آزمون و کنترل تفاوت معنیداری را نشان داد(( P> 0/05 ولی در مورد شدت درک شده و انگیزه سلامت تفاوت معنادار نبود> 0/05 Pنتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که آموزش با توجه به زبان و فرهنگ هر منطقه میتواند آگاهی زنان را در مورد روشهای غربالگری سرطان پستان بالا ببرد و باعث بالا رفتن موارد غربالگری در بین زنان و تشخیص زودهنگام سرطان پستان شود و عوارض ناشی از سرطان پستان را کاهش دهد.

کلیدواژه ها:

سرطان پستان ، مدل اعتقاد بهداشتی ، غربالگری ، خودآزمایی پستان و ماموگرافی