اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر تنظیم شناختی هیجان (مطالعه موردی: دانش آموزان مقطع متوسطه دوره دوم شهرستان نمین)

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر تنظیم شناختی هیجان در دانشآموزان مقطع متوسطه بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دورهی دوم شهرستان نمین بود. آزمودنی های پژوهش ابتدا با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای به تعداد 30 دانش آموز انتخاب و سپس به طور تصادفی در دو گروه 15 نفره آزمایش و کنترل گمارده شدند. منظور از آموزش ذهن آگاهی در این پژوهش، ارائه روش آموزش ذهن آگاهی کابات زین و همکاران (1992) بود که در 8 جلسه، هر جلسه در 60 دقیقه به گروه آزمایش ارائه گردید. منظور از تنظیم شناختی هیجان در این پژوهش، نمره ای بود که آزمودنی ها در پرسشنامه 36 سوالی تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی، کرایجی و اسپینهوون (2001)، به دست آوردند. پس از اجرای پیش آزمون در هر دو گروه و تکمیل پرسشنامه های تنظیم شناختی هیجان، آموزش ذهن آگاهی در 8 جلسه و هر جلسه به مدت 60 دقیقه به گروه آزمایش ارائه شد و سپس دوباره از آزمودنی ها پس آزمون به عمل آمد. اطلاعات بدست آمده با روش تحلیل کوواریانس با کاربرد نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد آموزش ذهن آگاهی سبب بهبود تنظیم شناختی مثبت هیجان دانش آموزان می گردد (P<0/05). اما آموزش ذهن آگاهی، در بهبود مهارت های تنظیم شناختی منفی هیجان، تاثیر معناداری نداشت. با توجه به اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر تنظیم شناختی مثبت هیجان مسئولین مراکز مشاوره آموزش و پرورش و مدارس، لازم است از نتایج این پژوهش بهره مند گردند، چرا که لزوم بهره گیری از مداخله های آموزشی و روانشناختی از جمله آموزش ذهن آگاهی، نتایج بهتری را در روند مدیریت هیجان ها به بار خواهد آورد.

کلیدواژه ها:

مداخله های آموزشی و روانشناختی ، ذهن آگاهی ، تنظیم شناختی هیجان ، دانش آموزان