لزوم توجه به ابعاد چهارگانه سلامت انسان در مدیریت جامع حوادث و بلایا

بدون تردید محور اصلی تمامی فعالیتهای موردتوجه در مدیریت ریسک و مدیریت جامع حوادث و بلایا اعم از پیشگیری، آمادگی، پاسخ و بازیابی، انسان است و از این میان، فعالیتهای مرتبط با حفظ و بازگرداندن سلامت انسانها اهمیت خاص مییابد و در صدر امور قرار میگیرد. امام عدم توجه به ابعاد اصلی و چهارگانه سلامت انسان که عبارت اند از )1 سلامت جسمانی )2 سلامت روانی )3 سلامت عقلی و شناختی و )4 بالاخره سلامت روحانی و خدا جویی سبب میشود که حفاظت، ترمیم و بازگرداندن سلامت همه جانبه انسان در عمل تحقق پیدا نکند. در تامین سلامت جسمانی، پیشگیری از صدمات و رسیدگی به تروماها و آسیبهای وارده به جسم و در راس آنها حفظ گردش خون، تنفس و کارکرد اندامهای مختلف قرار میگیرد که موضوع علم پزشکی امروز را تشکیل میدهد. در تامین سلامت روانی، توجه به تصورات، تخیلات، احساسات و عواطف انسانی اهمیت دارد که بخشی از آن موضوع علم روانشناسی و روانپزشکی فعلی است و بخش قابل توجهی از آن در علوم آکادمیک امروزی بدون جایگاه و حتی تعریف است.در تامین سلامت عقلی و شناختی، گرچه فعالیتهای متفرقه ای صورت میگیرد، اما با این نگاه کمتر دیده شده و از انسجام کافی برخوردار نمیباشد. کنترل شایعات، دادن اطلاعات صحیح از منابع مسئول و مورد اعتماد و مشخص کردن وظایف افرادی که مستقیما در معرض بحران هستند یا به طور غیرمستقیم تحت تاثیر قرار میگیرند در این حیطه قابل دسته بندی است.در تامین سلامت روحانی و خداجویی فطری انسانها نیز تلاشهای پراکنده ای صورت میگیرد، اما در یک قالب مدون به رسمیت شناخته شده، کمتر موردتوجه قرارگرفته است. توجه به کرامت انسانی )با دیدگاه الهی( و توجه به جوانب مثبت و سازنده حوادث و این حقیقت که تمامی حوادث میتواند زمینه ای برای جلب توجه انسان به مقصد و معبود اصلی یعنی خداوند متعال باشد در این بعد از سلامت قرار میگیرد. بنابراین، برای حفظ، احیاء و تحقق سلامت همه جانبه انسان در حوادث، بلایا و بحرانهای مختلف، توجه به تمامی ابعاد چهارگانه سلامت انسان ضرورت دارد.

کلیدواژه ها:

سلامت جسمی ، سلامت روانی ، سلامت شناختی ، سلامت روحانی و معنوی ، مدیریت خطر حوادث و بلایا ، مدیریت خطر