معماری سکونتگاه های روستایی با رویکرد اقلیم نمونه موردی روستای خاوه (شهرستان ورامین)

روستا از مهمترین دستاوردهای انسان با محیط اطراف خود بحساب می آید، در ایران قدیم ده یا روستا، یک واحد اجتماعی و تشکیلاتی بوده که اساس زندگی اجتماعی ایران را برپایه آن شکل گرفته است، که در آن دستهای از مردم در زمینه ی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیا سی تجمع می کرده اند. سنت جوامع رو ستایی که طی سالیان متمادی از نسلی به نسلی منتقل گردیده و ضامن انضباط و وحدت اجتماعی و تداوم زندگی روستاییان میشود، این سنتها در همه شئون زندگی آنان جاری بوده ا ست. معماری بومی رو ستاهای ایران دارای هویت و تاریخچه ای است، که در سکونتگاه های آن قابل مشاهده است، در این فضاها احتیاجات طبیعی و فرهنگی روستاییان را توامان پاسخ داده و به نیازهای او در ارتباط با مظاهر طبیعی و فرهنگ را تامین نموده است و خواستگاه هنر مکان و پاسخی به پرسش زیستن یا ساکن شدن است.پیوند فرهنگ و طبیعت در جغرافیای متنوع ایران، به معماری سنتی تنوع بخشیده ا ست. عمده ترین بخش محیطهای بومی کشور متعلق به سکونتگاه های روستایی است. شکل گیری سکونتگاه های انسانی متاثر از نظامهایی است که شناخت تاثیر آنها بر شکل گیری و پایداری سکونتگاه ها از اهمیت ویژه ای برخوردار ا ست. محیط کالبدی فیزیکی یا سکونتگاه، مجموعه ای از سازگاری هاست که با دو محیط طبیعی و انسانی شکل گرفته است، این محیط نتیجه تغییر شرایطی در محیط طبیعی از سوی انسان است. روستای خاوه از توابع بخش جوادآباد و شهرستان ورامین و در حاشیه تهران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با توجه به موقعیت آن در کنار پایتخت و دخالتهایی که طی سالهای اخیر در معماری و بافت آن انجام شده، معماری سنتی روستای خاوه به واسطه قدمت و تاریخ آن ارتباطی تنگاتنگ با بستر طبیعی، که از آن برخواسته است، دارد. بهره وری از طبیعت و احترام به آن دو ویژگی مهم در معماری سنتی روستای خاوه به شمار میروند.

کلیدواژه ها:

روستای خاوه ، معماری بومی ، مسکن ، بافت ، اقلیم.