مذاق الشریعه (مقاصد شریعت) با تکیه بر دیدگاه شاطبی و تاثیر آن در وضع قوانین کشور ایران

تاریخ فقاھت شیعه در سیر تحولی خود شاھد نگرش ھای گوناگون بوده است. در سده ھای نخستین حیات فقه شیعه، فقھا در مقام استنباط احکام تنھا به نصوص شرعی به صورت تک گزاره ای توجه می کردند و به سازگاری آن ادله با ملاک ھای کلی به دست آمده از سیره ی شارع در تشریع احکام توجھی نداشتند. از طرفی از نظر مباحث تئوری نیز، در غالب بحث ھایی که پیرامون ماھیت قوانین اسلامی گفته می شود، سخن از جاودانگی قوانین اسلام است و در عین حال سخن از این است که این جاودانگی به این معنی نیست که اسلام با ھیچ تحولی در جامعه ھمخوانی ندارد. در سایه ی این مباحثات می توانیم در یک جمع بندی کلی دو طائفه ی مجزا از ھم را مشاھده می کنیم، دسته ی نخست گروھی ھستند که با تمسک به روایاتی چون حلال محمدحلال الی یوم القیامه و حرام محمد حرام الی یوم القیامه بر حفظ ظاھر شریعت اصرار دارند و ھمواره ھراسان ھستند که به بھانه ی توجه به مصالح عینی جامعه، مسلمات دین مورد تعرض واقع شده و با خدشه در مسلمات، دین به سوی نابودی به پیش می رود، دسته ی دیگر نگران ھستند که به عنوان حفظ مسلمات دین، شریعتی منجمد، ساکن وصامت ظھورکند و در نتیجه اصالت دادن به ظاھر شریعت اصل و بنیان دین در معرض نیستی، فنا و فراموشی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

مقاصد ، شریعت ، شاطبی ، قانون