طراحی و توسعه سیستم اطلاعات جغرافیایی مناسب برای مدیریت یکپارچه نواحی ساحلی ایران

نواحی ساحلی با توجه به قرار گرفتن در ناحیه تداخل خشکی و دریا، نمونه ای از یک اکوسیستم پیچیده می باشند. به دلیل اهمیت این نواحی در زندگی بشر و حیات کره زمین و تنوع بهره برداری ها در زمینه های مختلف، مدیریت جامع و یکپارچه این نواحی ضرورت اساسی دارد. تنوع مسائل، اهداف و فرآیندهای مورد بررسی در مدیریت نواحی ساحلی، طراحی پایگاه داده و GIS مناسب را با در نظر گرفتن نیازهای مدیریتی، به خصوص یکپارچه سازی مدیریتهای بخشی، ویژگیهای محیطی و اکوسیستمهای موجود، اجتناب ناپذیر ساخته است. هدف مدیریت یکپارچه نواحی ساحلی (ICZM)، تمرکز امور مدیریت برای هر یک از موضوعات مختلف و مرتبط با ناحیه ساحلی نیست بلکه برقراری فرآیندی است که ذینفعان و یا هر یک از مسئولین و متولیان مرتبط با امر مدیریت ساحلی را، در عین مدیریت بخشی برای رسیدن به اهداف و رسالتهای خاص هر بخش بصورتی هماهنگ کند که موجب اختلال در امر سایر ذینفعان نشوند. به همین دلیل، لازم است توسعه زیرساختهای اطلاعاتی و GIS مناسب در راستای مفهوم یکپارچگی مورد بحث، با نگرشی جامع و با توجه به ساختار و عملکرد سازمانهای دولتی و غیر دولتی در این نواحی در سطوح مختلف صورت پذیرد. سیستم اطلاعات جغرافیایی مناسب برای مدیریت یکپارچه نواحی ساحلی در ایران بصورت یک Enterprise GIS است که برای رفع نیاز چندین کاربر با چندین عملکرد در یک سازمان می تواند قابل استفاده باشد. این نوع از GIS باید بر مبنای یک پایگاه دادة جامع طراحی شود که تمامی نیازهای عملیاتی واحدهای مختلف سازمان را برای پردازش مکانی داده ها، تولید نقشه و فرایندهای ارتباطی و مدیریتی، مرتفع سازد. طراحی و پیاده‌سازی پروژه در ده مرحله شامل: ارزیابی و شناخت نیازها، تهیه برنامه راهبردی، طرح اجرایی، فاز طراحی، فاز اجرا، پروژة پایلوت، توسعه و تولید برنامه‌های کاربردی، طرح پشتیبانی و بروز رسانی، آموزش و ارزیابی سیستم اجرا می‌شود. پایگاه دادة سیستم از نوع پایگاه داده جغرافیایی خواهد بود که در آن داده‌های مکانی با مدلهای داده مناسب و استانداردهای بین‌المللی بویژه استاندارد FGDC هماهنگی داشته و برای داده‌های توصیفی نیز از قابلیتهای جداول ارتباطی استفاده می‌شود. برای سیستم مذکور ابزارهای متعددی به منظور آنالیز، مدیریت و نمایش داده‌ها و اطلاعات تحت یک بستر نرم‌افزاری طراحی می‌شود. این ابزارها، کاربر را قادر می‌سازند تا بتواند بهترین بهره‌گیری از داده‌های سیستم را داشته باشد. طرح نهایی سیستم یک پایگاه داده غیرمتمرکز است که از طریق مولفه‌های نرم‌افزاری مناسب، امکان برقراری ارتباط با پلتفرمهای نرم‌افزاری ویژه بصورت رومیزی، اینترانت در داخل سازمان یا سازمانهای متولی ICZM را دارد و بخشی از آن نیز تحت وب پیاده سازی خواهد شد.