اهمیت،ضرورت و اثربخشی مداخلات توانبخشی و کاردرمانی از راه دور بر بهبود کیفیت زندگی بیماران دارای اختلالات نورولوژیک

زمینه و اهداف:توانبخشی از راه دور یا بازتوانی از راه دور ( telerehabilitation ) عبارت است از ارائه خدمات توانبخشی از طریق شبکه های ارتباطات از راه دور و اینترنت.اغلب انواع خدمات در دو دسته طبقه بندی می شوند: ارزیابی بالینی و درمان بالینی.توانبخشی از راه دور برای افرادی که به دلیل ناتوانی یا کمبود وقت نمی توانند به کلینیک مراجعه نمایند، امکان دریافت خدمت بدون حضور در محل را ممکن میکند. توانبخشی از راه دور هم چنین متخصصان توانبخشی را قادر به ارائه مشاوره بالینی می نماید.اغلب فرآیند های توانبخشی از راه دور به صورت بصری امکان پذیر است و این امر به امکاناتی از قبیل وب کم، ویدئو کنفرانس، خطوط تلفن، تلفن ویدئویی و صفحات وب انجام می شود که لازمه آن ها خطوط تلفن و اینترنت پرسرعت است. باتوجه به بالابودن شیوع اختلالات نورولوژیک در سنین مختلف و هم چنین کمبود متخصصین توانبخشی و کاردرمانگران و هم چنین عدم توزیع مناسب این متخصصان در تمام نقاط کشور به ویژه مناطق محروم و روستایی و بالا بودن هزینه های توانبخشی و کاردرمانی یکی از طرح های نوین، خدمات توانبخشی و کاردرمانی از راه دور برای بیماران نورولوژیک به منظور بهبود کیفیت زندگی این افراد می باشد. مقایسه توانبخشی از راه دور با خدمات توانبخشی معمولی نشان می دهد که در روش توانبخشی از راه دور،هزینه ها کاهش و تاثیرگذاری افزایش می یابد . روش تحقیق: مطالعه مروری حاضر با جستجوی جامع و با استفاده از کلیدواژه های telerehabilitation, occupational therapy, neurological disorder در پایگاه های اطلاعاتی google scholar,pub med,science direct,ot seeker انجام شد. کلیه مقالات چاپ شده در زمینه مورد پژوهش بدون محدودیت زمانی بررسی و مطالعه شدند.از جمله معیارهای حذف مقالات می توان به در دسترس نبودن متن کامل مقالات،عدم وجود مطالعه مداخله ای و مروری بودن مقالات اشاره کرد.معیار انتخاب مقالات و مطالعات در رابطه با بررسی اهمیت،ضرورت و اثربخشی مداخلات کاردرمانی و توانبخشی از راه دور بر بهبود کیفیت زندگی بیماران نورولوژیک بودند.پس از جستجوی اولیه بیش از 2 مقاله در دسترس قرار گرفت.محقق پس از خواندن چکیده مقالات در صورت تطابق با معیار ورود جهت بهره مندی از تمامی مقالات محتمل،منابع تمامی مقالات ( citation review ) را مرور کرد.درنهایت تعداد 1 مقاله که با معیارهای ورود تطابق داشتند، انتخاب شدند. یافته ها: تفاوت زیادی بین مقالات از نظر شاخص های مورد مطالعه، تعداد نمونه و روش اجرا و غیره مشاهده شد.مرور مطالعات نشان داد که در توانبخشی از راه دور خدماتی از قبیل ارزیابی،پیشگیری،مداخله،نظارت،آموزش و مشاوره با استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی انجام می شود.کاردرمانی در کنار توجه به بهبود کارکرد فیزیکی،با دیدگاه کل نگر به استفاده از تکنیک ها و فعالیت های هدفمند و نیز مشاوره در زمینه عملکرد روانی-اجتماعی در بیماران دارای اختلالات نورولوژیک مانند سکته مغزی ( CVA )، مالتیپل اسکلروزیس ( MS )، پارکینسون ( PD ) و آسیب های مغزی می پردازد.مرور مطالعات نشان داد خدمات کاردرمانی و توانبخششی در این بیماران شامل بهبود افسردگی پس از سکته مغزی در بیماران CVA می باشد. 1هم چنین استفاده از توانبخشی از راه دور برای این گروه از بیماران در زمینه بهبود حرکتی و بهبود اختلالات خلقی موثر است .مرور مطالعات نشان داد که استفاده از یک برنامه توانبخشی از راه دور مبتنی بر یک سیستم واقعیت مجازی به وسیله یکپارچگی سیستم پردازش اطلاعات نقش مهمی در بهبود کنترل پوسچرال و افزایش هماهنگی بیماران دارای اختلال MS دارد 2 .هم چنین مشاهده شد که استفاده از خدمات توانبخشی از راه دور تاثیر معناداری درکاهش درد، بهبود مشارکت اجتماعی و افزایش مهارت های شناختی در بیماران آسیب مغزی دارد .در بیماران مبتلا به PD توانبخشی از راه دور و به خصوص واقعیت مجازی( VR ) نقش معناداری در کاهش بی ثباتی موضعی دارد . نتیجه گیری: آگاهی از اهداف،مزایا و تاثیراتی که فناوری توانبخشی از راه دور می تواند درارتقا کیفیت خدمات،کاهش هزینه ها و افزایش دسترسی به انواع خدمات تخصصی داشته باشد،به الزام استفاده از این فناوری سوق می دهد.

کلیدواژه ها:

telerehabilitation ، occupational therapy ، neurological disorder