مطالعه تطبیقی شرکتهای بازاریابی شبکه ای با شرکت های هرمی

تجارت و مدلهای جدید کسب وکار از مهمترین حوزه هایی میباشند که با به کارگیری فناوریهای ارتباطی و اینترنت به سرعت تحت تاثیر قرار گرفتند و با گسترش سریع فناوری شبکه و ارتباطات روشهای متعددی برای بازاریابی در امورتجارت الکترونیک به وجود آمدند. بازاریابی شبکه ای ازجمله پدیده های نوظهور اقتصادی است و از مطالعات فراوانی برخوردار است. آنچه اقتصاددانان بر آن تاکیددارند تقسیم این شکل از بازاریابی به دو نوع سالم و ناسالم است. فقها نیز به بازاریابی حلال و حرام اشاره دارند. حقوق ایران مواردی از بازاریابی را اخلال در نظم اقتصادی و ممنوع کرده است. در این مقاله ضمن بیان کلیاتی از تعاریف و ویژگی های بازاریابی شبکه ای از دیدگاه اسلام و فقها ، به وجوه تمایز حلال و حرام این نوع بازاریابی اشاره نموده و نوع ناسالم و حرام آن با تکیه بر بازاریابی هرمی را نقد مینماید. نتایج بررسی ها نشان می دهد که علاوه بر بررسی های فقهی، بازاریابی شبکه ای به لحاظ حقوقی نیز در مقررات ایران موردمطالعه قرار گرفته و با توجه به تائید شورای محترم نگهبان این نوع از فعالیتهای اقتصادی ازلحاظ قانونی مشکلی ندارد . ولی بازاریابی هرمی از دیدگاه فقها و حقوقدانان مورد اشکال واقع گردیده است. مقاله به بیان برخی از ادله نقد بازاریابی هرمی و پذیرش بازاریابی شبکه ای می پردازد.

کلیدواژه ها:

بازاریابی شبکه ای ، شرکت های هرمی ، مطالعه تطبیقی ، اسلام ، حقوق ایران ، حلال و حرام ، قواعد فقهی