بررسی و نقد مبانی اشعری در تفسیر عرفانی کشف الاسرار

کشف الاسرار و عده الابرار میبدی تفسیری عرفانی است که از نظر کلامی به اشعری گرایش دارد و در مسائل مختلف کلامی به معتزلیان سخت می تازد. وی کلام خدا را قدیم می داند که این دیدگاه مستلزم تعدد قدما بوده و لذا با مهم ترین آموزه اسلامی یعنی توحید ناسازگار است. از سوی دیگر او معتقد به رویت خداوند است در حالیکه خداوند مجرد است و مادی نیست، لذا دیده شدن او با چشمان ظاهری و محسوس محال است. همچنین وی معتقد به جبری بودن افعال انسانی است. در حالیکه با توجه به تعارض آیات ناظر به جبر و اختیار، اراده خداوند و اراده انسانی هر دو به انجام افعال تعلق می گیرد. با وجود بطلان دیدگاه میبدی در این گونه موارد، نظریه او مخلوق بودن بهشت و جهنم، با مبانی شیعی سازگار است و براهین عقلی، آیات قرآنی و روایات معصومین نیز به صحت آن گواهی می دهند.

کلیدواژه ها:

کشف الاسرار ، میبدی ، رویت خدا ، جبر و اختیار ، مخلوق بودن بهشت و جهنم.