عملکرد معماری در خلق زیبایی ها

زیبایی جاذبه ای است ازلی، که هنر پل ارتباط بین آن و انسان است. درک زیبایی موهبتی است الهی و پایگاهی ذهنی که به عینیت می انجامد؛ و هنر بدون آن کالبدی است بدون روح و خالی از جاذبه. در اینجا ، از چنین منظری به معماری نگریسته می شود، که آمیزه ای است از تمام هنرها. بدین ترتیب ، تجلی روح زیبایی آن_که فرآیند معنوی و جلوه ای ظاهری دارد_در قالب هرگونه گرایشی (از سنت گرایی گرفته تا واقع گرایی و نوگرایی)تبیین می گردد و به شیوه های نقد و ارزیابی آن_بر پایهی مولفه های شناخته شده _اشاره می شود.در خاتمه نیز نتیجه گیری به دست داده می شود.( آویزیان،64:1381). قضاوت در خصوص آثار معماری به شکل های گوناگون صورت می پذیرد و اختلاف نظرهای زیادی در مقام قضاوت مشاهده می شود. تفاوت در اظهار نظر در خصوص زیبایی آثار معماری یکی ازموضوعات بحث برانگیز در معماری معاصر ایران است. موضوعی که سبب می شود در بسیاری از موارد، اختلاف نظرهای قابل توجهی میان متخصصین و طراحان از یک سو، و مردم و دیگر گروه های بهره بردار از سوی دیگر به وجود آید. در این پژوهش ضمن تحلیل ادبیات تخصصی موضوع چارچوب نظری مربوط طراحی شده و براساس الگوی امتیازدهی به نمونه های مطلوب، آزمون مورد نظر طرح گردیده است. 20 نمونه از آثار مشهور معماری معاصر ایران در دو دسته انتخاب شده اند. دسته اول شامل آثاری است که در منابع مکتوب، مجلات معتبر و ادبیات تخصصی از آنها به عنوان آثار برگزیده یاد شده است و دسته دوم شامل آثاری است که جنبه های تبلیغاتی درباره آنها وسیع تر است و بیشتر از شهرت عمومی برخوردارند. دستاوردهای پژوهش نشان دهنده آن است که تفاوت معناداری میان بناهای انتخاب شده از سوی هر یک از گروه ها قابل مشاهده می باشد. علاوه بر آن که مردم اقبال بیشتری نسبت به آثار عمومی و بهره مند از تبلیغات محیطی داشته اند و بناهایی که براساس طراحی معماری درک آنها نیازمند سواد بصری بالاتری است از سوی مردم پایین تر ارزیابی شده است. هرچند در بسیاری از موارد نوعی اتفاق نظر نیز قابل مشاهده میباشد. ( مهدوی نژاد و ناگهانی،51:1390).

کلیدواژه ها:

زیبایی ، زیبایی شناسی ، معماری ، هنر ، نقد ، سنت گرایی ، واقع گرایی ، نوگرایی ، درک زیبایی ، طراحی معماری ، معماری معاصر ایران ، سواد بصری ، عملکرد