اصول و شاخص های پایش در مدیریت جامع حوزه های آبخیز

از آنجا که توسعه پدیده ای چند بعدی و پیچیده است و نمی تواند به وسیله یک شاخص اندازه گیری شود، مقایسه حوزه های آبخیز از نظر شاخص های چندگانه توسعه و نه صرفا مقایسه از طریق یک شاخص است که می تواند چشم اندازی دقیق از وضعیت توسعه یافتگی را فراهم کند و بدین ترتیب، هدف یابی برای مداخله گری به وسیله سازمان های دولتی و غیردولتی برای کاهش عدم تعادل های منطقه ای را تسهیل می نماید. تحلیل جداگانه مجموعه ای از شاخص ها، تصویر جامع و یکپارچه ای را از واقعیت های توسعه یک حوزه آبخیز ارائه نمی کند. بنابراین نیاز به معرفی تکنیک ها و روش هایی است که شاخص های ترکیبی توسعه را بر مبنای تجمیع بهینه ای از شاخص های منفرد و ابعاد مختلف آن در یک حوزه آبخیز یا یک منطقه فراهم کند. در بررسی صورت گرفته در این مقاله شاخص های ترکیبی ابزار مفیدی در ارزیابی حوزه های آبخیز است که مبتنی بر جمع ارزش شاخص های مختلفی است که برای سنجش سطح توسعه یک واحد تحلیل مورد استفاده قرار گرفته اند. چنین رهیافتی امکان مقایسه جنبه ها و ابعاد مختلف عملکرد مناطق در زمینه های مختلفی از دانش مانند محیط زیست، اقتصاد، جامعه یا توسعه فنآوری را در قالب یک شاخص ترکیبی نهائی فراهم می آورد. به کارگیری نتایج شاخص های ترکیبی در صورتی که آن ها به صورتی ضعیف با مفروضاتی نادرست و فنون تحلیل ناقص ایجاد شوند می تواند منجر به استنباط نادرستی از نتایج حاصله شود و ممکن است تصمیم گیران را به تحلیل یا سیاستگذاری ساده ای از مسائل سوق دهد.

کلیدواژه ها:

مدیریت جامع حوزه های آبخیز ، پایش و ارزیابی ، شاخص های ترکیبی ، سازماندهی