ریختشناسی قصه ی عامیانه ی کره ی دریایی بر اساس نظریه ی پراپ

تحلیل قصه ها بر اساس نظریه های ادبی میتواند موجب رسیدن به فهم تازهای از آنها شود و لایه های معنایی نهفته در داستان را برای خواننده باز کند و همچنین ارتباط میان عناصر داستان را برای وی آشکار سازد و موجب درک بهتر و لذت بیشتر از متن شود. در این پژوهش یکی از داستانهای عامیانه ی ایرانی به نام کره دریایی بر اساس الگوی ریخت شناسی ولادمیر پراپ بررسی شده است. اگرچه در موارد زیادی ساختار این قصه را میتوان با نظریه پراپ منطبق دانست، در موارد چندی این انطباق دیده نمیشود. پراپ معتقد است که کارکردهای قصه در پی هم می آیند و جایگاهشان در قصه ثابت است؛ در حالی که جایگاه کارکردهای این قصه منطبق با نظریه ی پراپ نیست و جابه جایی هایی در آنها دیده میشود. در حوزه ی عملکرد شخصیت ها نیز عدم انطباق هایی با نظریه پراپ دیده میشود. بر اساس بررسی صورت گرفته شاید بتوان به این نتیجه رسید که اگرچه نظریه ی پراپ تا حدود بسیاری در تحلیل ساختاری قصه های عامیانه ی ایرانی کارایی دارد، ارائهی نظریه ای بومی برای انطباق با قصه های عامیانه ی ایرانی امری ضروری است که امید است با همت پژوهشگران ادب فارسی شکل گیرد.

کلیدواژه ها:

تحلیل متن ، ریخت شناسی ، قصه ی عامیانه ی ایرانی