سنجش ظرفیت های تاب آوری زیست محیطی قنات

در سال های اخیر با بروز بحران های زیست محیطی در سطح شهرها، توجه به مفهوم تاب آوری در مقیاس شهری و منطقه ای و سنجش شاخص های کلیدی آن، دو چندان شده است. لیکن با وجود برخی مطالعات در زمینه ی متون نظری در مقیاس شهری، تاکنون مطالعه ای بر روی تاب آوری ساختار عناصر کالبدی موجود در سطح شهرها و نقش آنها در تابآور نمودن شهرها نشده است. قنات ها به عنوان میراث تاریخی و فرهنگی و شاهکار ابداع هیدرولیکی ایران با وجود ناملایتی های زیست محیطی و کالبدی فراوان که در اثر بی مهری انسان ها برخود دیده است، همچنان به حیات خود ادامه داده است. هدف اصلی این مقاله ارزیابی تابآوری زیست محیطی قنات ها در جهت ارتقاء تابآوری شهر می باشد. روش تحقیق مقاله توصیفی- تحلیلی – تطبیقی می باشد. لذا ابتدا با استفاده از روش کتابخانه ای و اسنادی، متون نظری و تجربی حاکم بر تاب آوری بررسی و با ارائه مدل مفهومی ارتباط فرایند پژوهش در ادبیات پایداری و تابآوری مشخص شده است. سپس با تعریف معیارها و شاخص ها در ابعاد زیست محیطی، میزان تاب آوری در قنات مورد ارزیابی قرار گرفته است. از نتایج حاصل از پروژه می توان دریافت که قنات ها نقش بسیار مهمی در تاب آوری زیست محیطی شهرهای فلات مرکزی ایران در برابر بحران های زیست محیطی دارند. به طور حتم پیشینیان و سازندگان قنات، تابآوری زیست محیطی را در تفکر خود لحاظ نموده اند. می توان نتیجه گرفت قنات ها یکی از گزینه های گذر از شرایط بحرانی فعلی است.

کلیدواژه ها:

تاب آوری ، قنات ، توسعه پایدار ، سیستم های زیستی