تاثیر سرمایه گذاری و توسعه بر بیکاری استانی در ایران

رشد اقتصادی یکی از اهداف اصلی هر اقتصادی است و افزایش ثروت و رفاه مردم و جامعه و ایجاد اشتغال از اهداف توسعه اقتصادی است. رشد اقتصادی تحت تآثیر عوامل متعددی از جمله سرمایهگذاری و توسعه، بیکاری و ...قرار میگیرد. توسعه به صورت مستقیم با رشد و توسعه اقتصادی رابطه مثبت دارد و به تبع بهبود تحقیق و توسعه و افزایش سرمایه گذاری، رشد اقتصادی صورت می پذیرد و منجر به افزایش ایجاد شغل و اشتغال در کشور شده و نرخ بیکاری با کاهش روبرو خواهد بود. لذا با توجه به عوامل کلیدی مانند توسعه و سرمایه گذاری و بیکاری میتوانند عواملی در جهت رشد اقتصادی باشند.دراین تحقیق براساس داده های سالهای 1384-1394مربوط به متغیرهای بیکاری،سرمایه گذاری و توسعه و تولید ناخالص داخلی به تخمین مدل مربوطه با استفاده از مدل VAR پرداخته شده است. نتایج تجزیه تحلیل توابع عکس العمل آنی، بیانگر این است که بیکاری استاتی درکوتاه مدت (دوره های اول تا سوم) با یک شوک مثبت به اندازه یک انحراف معیار از سوی متغیر تولید ناخالص داخلی استانی به اندازه تقریبی %2 کاهش می یابد. در بلند مدت (دوره های ششم الی دهم) نیز تغییرات و نوسانات حاصل از تولید ناخالص داخلی استانی میزان رشد %2بیکاری را در پی داشته است و نهایتا0 اثرات نوسانات حاصل از این متغیر کاهش یافته و بیکاری به سمت تعادلی و اولیه خود همگرا میگردد. درمورد تکانه ناشی از افزایش سرمایه گذاری بر روی بیکاری استانی نیزکه میزان تقریبا %5 افزایش در بلند مدت را شاهد می باشیم. یک شوک مثبت به اندازه یک انحراف معیار از سمت هزینه های تحقیق و توسعه در کوتاه مدت به میزان %1 و در بلند مدت به اندازه %1/6 بر روی بیکاری اثر منفی خواهد گذاشت که این نتایج تایید بر فرضیه اصلی تحقیق می باشد.به بیان دیگر با ورود سرمایه گذاری در اقتصاد فرصت های ایجاد اشتغال و همچنین تولید اقتصادی افزایش پیدا کرده و بنگاه ها امکان گسترش فعالیت خود را دارند و از طرف دیگر مطابق با نظریات اقتصادی افزایش سرمایه گذاری باعث رشد شده و به تبع آن بیکاری از بین خواهد رفت، نکته قابل توجه این است که با عنایت به ذات سرمایه گذاری و زمان بر بودن این پدیده، اثرات مربوط به سرمایه گذاری و بیکاری در بلند مدت نمود بیشتری دارد.افزایش هزینه های تحقیق و توسعه که توسط بنگاه های تجاری صورت می گیرد در تولید کالاها و خدمات جدید، کیفیت بالاتر تولید و فرآیندهای تولیدی جدید اثر گذار می باشند و موجب رشد بهره وری در هر دو سطح خرد بنگاه ها و اقتصادی می شوند، همان طور که از تابع عکس العمل آنی متغیر بیکاری استانی پیداست، یک شوک مثبت به اندازه یک انحراف معیار از سمت هزینه های تحقیق و توسعه در کوتاه مدت به میزان 1% و در بلند مدت به اندازه %1/6 بر روی بیکاری اثر منفی خواهد گذاشتکه این نتایج تایید بر فرضیه اصلی تحقیق می باشد. در مورد تجزیه خطای واریانس پیش بینی نیز مشاهده میگردد بیشترین عدم ثبات طی این دوره در تغییرات دنباله بیکاری استانی از جانب اجزای اخلال خود این متغیر ایجاد شده است که با گذشت زمان و فاصله گرفتن از دوره های ابتدایی، اثرات اجزای اخلال سایر متغیرهای مدل در نوسانات بیکاری در استان های ایران به تدریج بیشتر میگردد ولی در عوض سهم جزء اخلال خود تغییر مذکور در توضیح نوسانات خود کاهش می یابد. در بلند مدت شاهد افزایش سهم سرمایه گذاری در نوسانات بیکاری به میزان 4 %، سهم متغیر نسبت هزینه های تحقیق و توسعه 2.52% و تولید ناخالص داخلی 2.87 % می باشیم؛ به عبارت دیگر اجزاء اخلال سرمایه گذاری بعد از جزء اخلال خود متغیر بیکاری بیشترین تاثیر را در نوسانات بیکاری دارد. لذا باید در هنگام سیاست گذاری به این مسئله مهم توجه نمود که اجزاء اخلال یا تکانه های سرمایه گذاری و هزینه های تحقیق و توسعه بیشترین میزان توضیح دهندگی بیکاری استانی را دارند. هزینه های تحقیق و توسعه، سرمایه گذاری و تولیدناخالص داخلی و بیکاری استانی در سطح اطمینان 5 درصد، دارای رابطه تک سویه علیت گرنجری می باشند به عبارت دیگر می توان گفت که بیکاری استانی از مقادیر جاری سرمایه گذاری و هزینه تحقیق و توسعه متاثر می شود که این به نوعی منطبق با نظریات اقتصاد کلان در زمینه راهکارهای کاهش بیکاری می باشد و در اینجا به صورت تجربی برای اقتصاد ایران رابطه منفی میان بیکاری، سرمایه گذاری،تولید ناخالص داخلی و هزینه های تحقیق و توسعه مورد آزمون قرار گرفت که اثرات آن با شواهد و مطالعات اقتصادی مطابقت دارد

کلیدواژه ها:

بیکاری ، سرمایه گذاری ، هزینه های تحقیق و توسعه R&D ، رشد اقتصادی