بررسی اغراض ثانوی جملات انشایی در دیوان حافظ

در علم معانی واژگان نقش چندانی ایفاء نمی کنند و حائز اهمیت نیستند در مقابل این جمله است که اساس واقع میشود، هرگونه جمله ایی یک مفهوم ظاهری دارد که در بحث دستور زبان مورد بررسی قرار می گیرد، به عنوان مثال: جملهی حامل خبر است و با جمله ی پرسشی، سوال مطرح می کنند، اما در عرف و سنت های ادبی از این گونه جملات به ضرورت حالات گوناگون برای اهداف دیگری نیز مورد استفاده واقع می شود که آگاهی از این ابزارها برای کسی که قصد دارد موثر سخن بگوید لازم است. شعر حافظ در قیاس با حجم انبوه شعر فارسی در انتقال مقاصد و اغراض متعدد در محدوده ی کوچک کلمات منزلت ویژه و یکتایی دارد. در این مقاله سعی شده است با استخراج جملات انشایی که در مفهوم ثانوی به کار رفته، میزان استفاده ی حافظ از این ظرفیت بلاغی مشخص گردد و بسامد جملات انشایی به کار رفته در معانی مختلف بر اساس تعاریف کتب بلاغی به صورت بسامدی مشخص گردد تا هم با میزان نوآوری های طرز بیان و هم به این نکته که آیا می توان این ویژگی را جزء مولفه های سبکی شعر حافظ به شمار آورد، پی ببریم.