نسبت عدالت و اخلاق در نهج البلاغه

اخلاق در نهج البلاغهو آموزه های امیر مومنان علی† فراگیرنده مجموعه ای بینش ها، ارزش ها، گرایش ها، روش ها، کنش ها و گویش ها است، که جز با بسامانی آن ها در عرصه های مختلف، زندگی به سامانی انسانی و ایمانی نمی رسد. و عدالت در نهج البلاغه و آموزه های امام علی† در پنج معنا استعمال شده است: قراردادن و قرار یافتن هر چیز در جای خودش، انصاف و داد، مساوات، رعایت حقوق و رساندن هر ذی حقی به حقش، و اعتدال و میانه روی. این دو امر (اخلاق و عدالت) دو رکن اساسی زندگی انسانی و ایمانی در همه عرصه هایند؛ و در نهج البلاغه و آموزه های امام علی† نسبت اخلاق و عدالت، نسبتی ملازم یکدیگر است، و این دو تنگاتنگ و تنیده در هم اند، و نمی توان اخلاق را بی عدالت، و عدالت را بی اخلاق دید و محقق ساخت. عدالت گرایی امام علی† از جنس اخلاق گرایی، و اخلاق گرایی آن حضرت از سنخ عدالت گرایی است. به منظور تبیین این نسبت، به چهار امر اساسی در نهج البلاغه و آموزه های امیر مومنان علی† پرداخته شده است: تحقق برنامه عدالت از مجرای اخلاق، جهت گیری حکومت، پایبندی به اخلاق در پیشبرد برنامه عدالت، و پاس داشت اخلاق در تنگناهای تحقق عدالت

کلیدواژه ها:

اخلاق ، عدالت ، حقوق ، مساوات ، اعتدال و میانه روی ، حکومت