ارزیابی کیفی آب رود فوشه (استان گیلان) با استفاده از شاخص های زیستی ماکروبنتوزها

امروزه ارزیابی سلامت اکوسیستم های آبی با استفاده از جمعیت ماکروبنتوزها بسیار متداول است. در این بررسی وضعیت سلامتی رود فوشه- فومن در استان گیلان از اردیبهشت تا شهریور 1396 به این روش ارزیابی شد. برای این منظور از نمونه بردار سوربر با چشمه 100 µ و مساحت 30*30 در 4 ایستگاه با 3 تکرار نمونه برداری انجام شد. موجودات کفزی جمع آوری شده در الکل اتیلیک 96 درصد نگهداری و برای شناسایی به آزمایشگاه منتقل شدند. در مجموع تعداد 2734 نمونه از 2 شاخه، 3 رده، 24 خانواده، 7 راسته و 29 گونه شناسایی شدند. لارو حشرات آبزی بیشترین فراوانی را به خود اختصاص دادند و ترتیب فراوانی کفزیان شامل Trichoptera، Diptera، Ephemeroptera، Plecoptera، Coleoptera، Oligochaeta، Amphipoda بود. دراین مطالعه ساختار جمعیتی شامل فراوانی کل، درصد غنای EPT، نسبت EPT به CHIR و شاخص های زیستی BMWP/ASPT و هیلسنهوف نیز محاسبه شد. غنای گونه ای و تنوع نیز با استفاده از شاخص های شانن وینر، مارگالف، پایلو و سیمپسون تعیین شدند. بیشترین مقدار فراوانی ماکروبنتوزهای نمونه برداری شده در شهریور ماه مشاهده شد، و بالاترین میانگین فراوانی ماکروبنتوزها نیز متعلق به ایستگاه 1 بود. باتوجه به شاخص سیمپسون، ایستگاه 4 دارای تنوع کمتر و ایستگاه 1 تنوع بیشتری از موجودات را داشت. باتوجه به مقدار عددی BMWP/ASPT، هر 4 ایستگاه در طبقه کیفی مشکوک به آلودگی قرار گرفتند. بر اساس شاخص زیستی هیلسنهوف (HFBI) به ترتیب ایستگاه 4و3 با کیفیت آب بسیار خوب و ایستگاه 1و2 باکیفیت آب خوب طبقه بندی شدند. این بررسی نشان داد با استفاده از شاخص های زیستی و جمعیتی و مطالعه جمعیت ماکروبنتوزها میتوان ارزیابی مناسبی از وضعیت سلامت اکوسیستم آب های جاری به عمل آورد.

کلیدواژه ها:

رود فوشه - فومن ، شاخص زیستی ، ماکروبنتوز ، EPT ، BMWP/ASPT