نقوش هندسی کثرتی برای رسیدن به وحدت

یکی از ویژگی های هنرهای اسلامی، وجو نقش های هندسی در عناصر تزیینی طاقی ایرانی چون مقرنس ها، یزدی بندی ها و گره چینی ها است.هندسه تزیین های اسلامی چیزی فراتر از هندسه اقلیدسی است که تنها به بررسی اشکال کلاسیک می پردازد نقش های هندسی بی نهایت گسترش پذیر، نمادی از بعد باطنی اسلام است و این مفهوم صوفیانه کثرت پایان ناپذیر خلقت، فیض وجود است که از حد صادر می شود: کثرت در وحدت . بنابراین هندسه در فضاسازی معماری اسلامی نقش به سزایی دارد و از آن جایی که در معماری، فضا با سطوح تعریف می شود و سطوح در اغلب موارد با تزیین هایی همراه است، ارتباطی دورنی در معماری اسلامی بین هندسه و تزیین ها وجود دارد. استفاده از نقوش هندسی در مفهوم نمادین و فلسفی آن به منظور تاثیرگذاری روانی بر آدمی و تقویت حس وحدانیت در فضاهای مختلف چون مسجد به کار رفته است. شکل های پیچاپیچ هندسی با تکرار تناسبات وابسته به یک نقش، نوعی احساس نظم وهماهنگی آفریده و در اغلب موارد کمک زیادی به ایستائی بنا می نمایند. برای معمار سنتی الگوهای هندسی مانند صورت های وحدت در کثرت هستند. الگوهای تکرار شونده نماد ایده لایتناهی و بی زمانی هستند. زیبایی و هماهنگی ای که در الگوهای هندسی مشاهده می شود یک نظم هندسی بالاتر و عمیق تر، یعنی قوانین کیهانی را منعکس می کند. انسان روحانی درصدد کشف الگوهای هندسی به عنوان وسیله درک و رسیدن به خدا است. و معمار شیعی با استفاده از این نقوش علاه بر مفهوم وحدت با تکیه بر وجوه رمزآلود نقش ها به بیان مفاهیم اعتقادی خود پرداخته است. مفاهیمی آشکار که خود را در لابلای خطوطی هندسی پنهان که نه هویدا کرده اند.

کلیدواژه ها:

معماری مقدس ، نقوش هندسی ، وحدت ، کثرت ، مفهوم شیعی نقوش