فلسفه اخلاقی جامعه عادلانه مبتنی بر تعریف فضایل انسانی در حکمت متعالیه

مطابق با حکمت متعالیه حیات بدن و حرکت انسان تابع نفس اوست. نفس انسان در حال سلوک به سمت مقصد حقیقی است. در وصف حریت و حکمت، دو شرط برای تحقق کمال انسانی و سلوک به سمت مقصد هستند. ارکان و مبانی حکمت و حریت، بر اساس عدالت نهاده شده است چون تحقق این ارکان تنها مشروط به عدالت است. در پرتو عدالت به عنوان یک مسئولیت، و در جهت رفع موانع تحقق این الزام درونی، عدالت به عنوان یک حق اجتماعی طرح می شود. بر این اساس عدالت سیاسی یا سیاست عادلانه به تنهایی یک حق اجتماعی اصیل برای انسان نیست بلکه حق برخورداری از جامعه عادلانه بر مبنا و در جهت تحقق عدالت به عنوان یک تکلیف بر اوست و به عنوان حق اجتماعی فارغ از عدالت درونی مورد اهتمام ملاصدرا نیست. این تکلیف ناظر به افراد خاصی نبوده و عمومی و همگانی است و حیثیت اصیل درونی دارد. بر این اساس، در مبانی حکمت متعالیه لزوما سیاستی عادلانه است که مطیع شریعت باشد و عدالت سکولاریستی با سعادت انسان در حکمت متعالیه بی ربط است.

کلیدواژه ها:

حکمت متعالیه ، صدرالمتالهین (ملاصدرا) ، عدالت ، حکمت ، حریت ، انسان.