عدالت، جامع ترین اصل در اخلاق اجتماعی از منظر نهج البلاغه

گزاره های کلی و تجویزی که بیانگر راه کارهای چگونه رسیدن به اهداف است اصول نامیده می شود. با دستیابی به اصول، سیر رسیدن به اهداف اخلاق اجتماعی آسان تر می گردد. با معرفی اصول عام و خاص اخلاق اجتماعی می توان به درستی به اهداف اخلاق اجتماعی موردنظر دست یافت. خدامحوری، نظارت محوری، اصلاح تدریجی جامعه، تزکیه و تربیت افراد جامعه، فناپذیری دنیا و آخرت گرائی از اصول عام؛ و تقوا، عدل، امر به و معروف و نهی از منکر، انفاق، ایثار، خوش خوئی و خوش روئی، تواضع و فروتنی، تعاون و همدلی از اصول خاصی می باشند که مورد توجه در منابع دینی از جمله نهج البلاغه است. از میان اصول بررسی شده، اصل عدالت نقشی محوری داشته و به نوعی معیار و میزان در برقراری درست و بجای دیگر اصول است؛ با توجه به این اصل، انسانها در انجام امور خیر به افراط و تفریط کشیده نمی شوند و در مسیر هدایت، استقامت ورزیده و به سعادت می رسند. از این روی، عدالت به عنوان جامع ترین و کامل ترین اصل از اصول اخلاق اجتماعی و یاری گر انسان در رسیدن به کمال و سعادت واقعی است. ما در این تحقیق به این مسائل از منظر امیر المومنین، على علیه السلام، و با تاکید بر نهج البلاغه) پرداخته ایم. عدالت به عنوان اصلی مبنا می تواند در تمام حوزه های اجتماعی اعم از حوزه حکومت یا قانون، قضاوت، سیاست، اقتصاد، فرهنگ نقشی تعیین کننده داشته و در رساندن مردم به خیر و آرامش و آسایش موثر واقع شود. بررسی رابطه ی اصل عدالت با دیگر اصول و نشان دادن راه درست و روشن زندگی تنها با توجه به این اصل، از مهم ترین یافته های این تحقیق است

کلیدواژه ها:

عدالت ، اخلاق اجتماعی ، اصول ، امیر المومنین ، نهج البلاغه