بررسی فقهی نقش قبض در تصرفات زوجه در مهر

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 539

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JWFS-3-1_001

تاریخ نمایه سازی: 19 تیر 1398

چکیده مقاله:

قریب به اتفاق فقها بر این عقیده اند که زوجه به مجرد عقد نکاح، مالک تمام مهر شده و مجاز به انواع تصرفات در آن است، اما گاهی زوجه مهر خود را قبض نکرده است، حال این مسئله مطرح می گردد که آیا او در صورت عدم قبض مهر نیز مجاز به انواع تصرفات در آن است این مسئله در کتب فقهی مطرح شده و برخی از فقها با استناد به ادله ای قائل به عدم جواز تصرفات او شده اند، پژوهش حاضر جهت تبیین مسئله و واکاوی ادله قول مذکور انجام گرفته است. نویسندگان در نوشتار حاضر به روش توصیفی- تحلیلی؛ با تتبع در عبارات فقها و ادله ایشان و پس از تقسیم انواع تصرفات زوجه در مهر و تحلیل و بررسی ادله، به این نتیجه دست یافته اند که اطلاق قول به عدم جواز در صورت عدم قبض مهر، فاقد وجه بوده و قبض، تنها در عقود عینی ای که طرف عقد، غیر زوج باشد، در جواز تصرفات زوجه دخیل است، اما در مطلق تصرفات او نسبت به زوج و نیز در غیر عقود عینی نسبت به غیر زوج، بر اساس قاعده اولیه و عمومات ادله جواز تصرفات مالک در مملوک و خروج تخصصی عدم قبض مهر از ادله منع تصرفات مالک قبل از قبض مملوک، هیچ مدخلیتی برای قبض وجود نداشته و تصرفات او جایز است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

سیف اله احدی

دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

محمدتقی فخلعی

نویسنده مسئول: استاد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد؛

محمدحسن حائری

استاد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم. ...
  • ابن­ابی جمهور، محمد بن زین الدین (1405 ق). عوالی اللئالی ...
  • ابن­بابویه، محمد بن علی. (1415 ق). المقنع. چ 1. قم: ...
  • ____ (بی تا). من لا یحضره الفقیه. ج 3. چ ...
  • ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر. (1406 ق). المهذب. ج 1. ...
  • ابن حمزه، محمد بن علی. (1408 ق). الوسیله الی نیل ...
  • ابن زهره، حمزه بن علی. (1417 ق). غنیه النزوع الی ...
  • ابن فهد حلی، احمد بن محمد. (1407 ق). المهذب البارع ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414 ق). لسان العرب. ج ...
  • ابوالصلاح حلبی، تقی بن نجم. (1403 ق). الکافی فی الفقه. ...
  • اصفهانی، محمدحسین. (1418 ق). حاشیه کتاب المکاسب. ج 5. چ ...
  • انصاری، مرتضی بن محمد امین. (1415 ق). کتاب المکاسب. ج ...
  • بحرانی، یوسف بن احمد. (1405 ق). الحدائق الناضره فی احکام ...
  • تبریزی، جواد بن علی. (1416 ق). ارشاد الطالب الی التعلیق ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن. (1409 ق). تفصیل وسائل الشیعه ...
  • حسینی عاملی، محمدجواد بن محمد. (1419 ق). مفتاح الکرامه فی ...
  • خمینی (امام)، روح الله. (1412 ق). تحریر الوسیله. ج 2. ...
  • ____ (1421 ق). کتاب البیع. ج 5. چ 1. تهران: ...
  • سبحانی تبریزی، جعفر. (بی تا). نظام النکاح فی الشریعه الاسلامیه ...
  • شبیری زنجانی، موسی. (1419 ق). کتاب نکاح. ج 23. چ ...
  • شهید اول، محمد بن مکی. (1417 ق). الدروس الشرعیه فی ...
  • ____ (1410 ق). اللمعه الدمشقیه فی فقه الامامیه. چ 1. ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی (1410 ق). الروضه البهیه ...
  • ____ (1413 ق). مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام. ج ...
  • صیمری، مفلح بن حسن. (1420 ق). غایه المرام فی شرح ...
  • طباطبایی، علی بن محمد. (1418 ق). ریاض المسائل. ج 8. ...
  • طباطبائی قمی، تقی. (1400 ق). دراساتنا من الفقه الجعفری. ج ...
  • ____ (1413 ق). عمده المطالب فی التعلیق علی المکاسب. ج ...
  • طوسی، محمد بن حسن. (1425 ق). الخلاف. ج 3 و ...
  • ____ (1387 ق). المبسوط فی فقه الامامیه. ج 2. چ ...
  • ____ (1400 ق). النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی. چ ...
  • ____ (1418 ق). تهذیب الاحکام. ج 7. چ 1. تهران: ...
  • عاملی، یاسین عیسی. (1413 ق). الاصطلاحات الفقهیه فی الرسائل العملیه. ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف. (1410 ق). ارشاد الاذهان الی ...
  • ____ (1420 ق). تحریر الاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه. ج ...
  • ____ (1414 ق). تذکره الفقهاء. ج 10 و 11. چ ...
  • ____ (1413 ق). قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام. ...
  • ____ (1413 ق).مختلف الشیعه فی احکام الشریعه. ج 2 و ...
  • فاضل آبی، حسن بن ابی طالب. (1417 ق). کشف الرموز ...
  • فاضل لنکرانی، محمد. (1421 ق). تفصیل الشریعه فی شرح تحریر ...
  • فاضل مقداد، مقدادبن عبد الله. (1404 ق). التنقیح الرائع لمختصر ...
  • فخر المحققین، محمد بن حسن. (1387 ق). ایضاح الفوائد فی ...
  • کاشف الغطاء، حسن بن جعفر. (1422 ق). انوار الفقاهه- کتاب ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب. (1407 ق). الکافی. ج 5. چ ...
  • مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی. (1410 ق). بحار الانوار. ج 2. ...
  • محقق حلی، جعفر بن حسن. (1408 ق). شرائع الاسلام فی ...
  • ____ (1418 ق). المختصر النافع فی فقه الامامیه. ج 1. ...
  • محقق سبزواری، محمدباقر بن محمد مومن. (1423 ق). کفایه الاحکام. ...
  • محقق کرکی، علی بن حسین. (1414 ق). جامع المقاصد فی ...
  • مفید، محمد بن محمد. (1417 ق). المقنعه. چ 4. قم: ...
  • مقدس اردبیلی، احمد بن محمد. (1403 ق). مجمع الفائده و ...
  • مکارم شیرازی، ناصر. (1424 ق). کتاب النکاح. ج 6. چ ...
  • موسوی، عبد الاعلی. (1413 ق). مهذب الاحکام. ج 25. چ ...
  • موسوی عاملی، محمد بن علی (1411 ق). نهایه المرام فی ...
  • نجفی، محمدحسن. (1404 ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. ...
  • نمایش کامل مراجع