بررسی و ارزیابی ابیاتی از داستان بیژن و منیژه از نظر گاه نشانه شناسی داستان های عاشقانه همراه با بررسی صورخیال و صنایع بدیعی و یادکرد بنیان های اندیشه

در این مقاله، بخش گفتار اندر آمدن منیژه دختر افراسیاب بنزدیک رستم از نظرگاه نشانه شناسی داستانهای عاشقانه ارزیابی میشود. در این ابیات صفات و خصوصیات عاشق (منیژه) کاملا مشهود است. این صفات عبارت است از: شیفتگی و دلبستگی، رانده شدن از نزد خویشان و نزدیکان، رانده شدن از قصر پادشاهی و دور شدن از لوازم و اسباب رفاه، آواره گشتن دریوزگی و یاری رساندن به معشوق(بیژن). در این بخش از داستان دلدادگی بیژن و منیژه به یکدیگر، سخن فردوسی در بیان حالات عشق منیژه به بیژن و گفت و گوهای او با بیژن، روح عشق حقیقی میان دو همسر و دو همراه وفادار به یکدیگر را نمایان میکند. عشقی که برخلاف عشق مطرح در برخی از منظومه های عاشقانه، صورتی از عشق نیست بلکه حقیقت عشق میان دو روح انسانی را نمایانگر است.در این پژوهش افزون بر ذکر و یادکرد صفات عاشق از نظرگاه نشانه شناسی داستانهای عاشقانه، ابیات از نظر کاربرد صورخیال، صنایع بدیعی، اندیشه ها و مفاهیم مطرح در آن، بررسی و ارزیابی میشود. از سویی دیگر در این مقاله، برخی از ویژگیها و مشخصه های سخن سخن سرای توس به گونهای که در ابیات بررسی شده نمایان و مشهود است، بررسی و ارزیابی میشود . فردوسی در ابیات شاهنامه، به گونهای که بایسته و سزاوار است، از توانمندیها و امکانات واژگان زبان فارسی بهره گرفته است و سخن خویش را میدانی برای به ظهور رساندن صنعت پردازیها نساخته است، بلکه سخن او عرصهای برای آشکار شدن توانمندیهای زبان فارسی است. به بیان دیگر سخن سرای توس با انتخاب و گزینش واژگان، متناسب با فضاهاو شرایط در صحنه های توصیف رزمها بزم ها وصف حالات درونی قهرمان ها و ضدقهرمان ها درجایگاه های گوناگون و توصیف مشخصه های ظاهری آنها توانسته است هنربیانی و هنرکلام خویش را اشکارسازد

کلیدواژه ها:

بیژن ، منیژه ، عشق ، زبان ، صورخیال ، صنایع بدیعی ، اندیشه ، متن پژوهی